"76 Zniekształceń Poznawczych i Zjawisk Społecznych: Jak Je Rozpoznać i Radzić Sobie z nimi"

Spis Treści

76 zniekształceń poznawczych i zjawisk społecznych, których możesz doświadczyć w swoim życiu na własnej skórze:

Zniekształcenia poznawcze i zjawiska społeczne to terminy z obszaru psychologii, które opisują pewne uproszczenia myślowe, błędy czy tendencje w ludzkim myśleniu i zachowaniach społecznych. Zniekształcenia poznawcze to systematyczne błędy w przetwarzaniu informacji, które wpływają na sposób, w jaki ludzie interpretują rzeczywistość. Są to rodzaje skrótów myślowych, które pomagają w szybkim przetwarzaniu informacji, ale jednocześnie mogą prowadzić do błędnych wniosków. Przykłady zniekształceń poznawczych to m.in. uproszczenia heurystyczne, błąd potwierdzenia czy selektywna percepcja. Zjawiska społeczne odnoszą się do różnych zachowań, procesów czy interakcji występujących w społeczeństwie. To szeroki zakres tematyczny obejmujący badanie relacji społecznych, grupowej dynamiki, wpływu społecznego i innych aspektów życia społecznego. Zjawiska społeczne mogą obejmować m.in. konformizm, społeczną presję, stereotypy, dyskryminację, efekty grupowe czy konflikty międzygrupowe.

Przejdźmy w tym wypadku do konkretów zjawisk społecznych i zniekształceń poznawczych, które omówimy w dużo bardziej szczegółowy sposób. Przeczytaj również:

Przeczytaj również: Zniekształcenia poznawcze – jak nasze myśli kreują rzeczywistość

76 zniekształceń poznawczych i zjawisk społecznych, których możesz doświadczyć w swoim życiu na własnej skórze:

76 zniekształcen poznawczych i zjawisk społecznych, których możesz doświadczyć w swoim życiu na własnej skórze.

1. Im droższy produkt, tym lepsza jakość:

Tak, istnieje takie zniekształcenie poznawcze. Pewnego razu w ramach eksperymentu w stołówce studenckiej wystawiono pudełka cukierków Hershey’s i Lindt. Najpierw podpisali cenę Hershey’s na 1 cent, a Lindt na 14 centów. 8% przechodzących studentów kupiło Hershey’s, a 30% Lindt.

Następnie Hershey’s był rozdawany za darmo, a Lindt za 13 centów. Teraz 31% uczniów wzięło Hershey’s, a tylko 13% kupiło Lindt.

Efekt zerowej ceny jest dobrze znany marketerom. Wykorzystują go na przykład produkty w modelu freemium – z ograniczoną darmową funkcjonalnością. Wykorzystują go takie serwisy jak Dropbox, Zoom, Linkedin itp. Darmowe użytkowanie przyciąga więcej klientów. A potem, gdy zapoznają się z produktem, są kuszeni do zakupu pełnej wersji.

2. Efekt Barnuma – Fohrera:

Ludzie cenią sobie opisy swojej osobowości, które są dla nich szyte na miarę. Nawet jeśli cechy te są w rzeczywistości dość uogólnione. Nawet jeśli można je równie łatwo zastosować do wielu innych osób jak np: słowo – cenimy Twoją indywidualność :):):) Kobietom można również opowiadać w takim wypadku truizmy i niektórzy amatorzy uwodzenia tak właśnie budowali z nimi raport, a one myślały, że są świetnie rozumiane :):):)

Psycholog Bertram Forer poprosił studentów o wypełnienie testu psychologicznego, który generował indywidualne analizy ich osobowości. Ale zamiast prawdziwej analizy, psycholog dał każdemu ten sam tekst horoskopu. Następnie Forerer poprosił każdego studenta o ocenę w pięciostopniowej skali trafności opisu jego osobowości. Średni wynik, jaki uzyskał, wyniósł 4,2 na 5.

Efekt ten jest doskonale wykorzystywany nie tylko przez autorów horoskopów, ale także przez wróżbitów, magików i innych info – cyganów. Więc nawet jeśli wydaje ci się, że mówią dokładnie o tobie, zastanów się, czy te same słowa nie będą pasować do twojego sąsiada :):):)

Kim jesteś?

Jesteś zwycięzcą :):):)

3. Oferta limitowana:

Tylko dzisiaj! Zostały ostatnie miejsca! Dostępne tylko 2 sztuki! – Znane zwroty z różnych reklam? Tak, w większości przypadków to tylko chwyty marketingowe.

Im mniej dostępny jest produkt, tym bardziej go cenimy. Myślimy, że jeśli jest go mało, to jest na niego duży popyt.

Naukowcy zaproponowali grupie ludzi wybór herbatników tych samych herbatników z dwóch słoików: jeden zawierał dwa herbatniki, drugi 10. Uczestnicy eksperymentu konsekwentnie wybierali herbatniki, gdzie liczba zawierała dwa, myśląc, że będzie im lepiej smakować :):):)

Pamiętaj: to, co dobrze się sprzedaje i dobrze się kończy, nie potrzebuje aktywnej reklamy. Jeśli jesteś popędzany do podjęcia decyzji o zakupie, w większości przypadków oznacza to, że faktycznie istnieje problem ze sprzedażą tego produktu.

4. Nacisk na wartość bezwzględną:

Roczna subskrypcja aplikacji kosztuje 70 zł. Która zniżka na subskrypcję jest korzystniejsza: 30% czy 21 zł?

Jeśli dostałeś 5 z matematyki, zdałeś sobie sprawę, że są to takie same rabaty. Ale ponieważ liczba 30 jest większa niż liczba 21, rabat 30% wydaje się korzystniejszy. Dlatego też wykorzystując takie zniekształcenie poznawcze, podaje się zawsze rabaty w formie procent, a nie konkretnej liczby :):):)

Nasze mózgi są tak skonstruowane, że najpierw widzimy liczbę, a dopiero potem myślimy o %, $ itp. ikonach. Dealer samochodowy mógł zaoferować 4% zniżki na Mercedesa, ale 200 000 zł wygląda o wiele ładniej :):):) Spróbuj użyć tej małej sztuczki, jeśli sam coś sprzedajesz i planujesz to przecenić, i zobacz, czy zawsze działa.

5. Syndrom FOMO:

FOMO (fear of missing out) to strach przed przegapieniem czegoś ważnego. Na przykład, że nie zdążysz kupić modnego produktu, skorzystać ze specjalnej oferty lub rabatu.

Tylko dziś!

Edycja limitowana!

Zostało tylko 3 sztuki!

Tomek przeglądał portale społecznościowe i zobaczył reklamę gry na konsolę, którą chciał mieć od dawna. Była przeceniona o 60%, ale tylko dzisiaj. W rzeczywistości Tomek nie ma teraz czasu, aby w nią zagrać, ale wszyscy jego znajomi już ją kupili i teraz dyskutują o niej za każdym razem, gdy się spotykają. Tomek czuje, że omija go coś ważnego, poza tym zniżka jest bardzo wysoka, więcej się nie powtórzy, więc co robi? Najprawdopodobniej ją kupi, chociaż nawet w nią nie zagra. Pełno osób kupuje różnego rodzaju kursy i książki, których nawet nie otworzą :):):)

6. Bezczynność to także wybór:

Ale niewielu ludzi myśli o konsekwencjach tego wyboru. Jesteśmy przyzwyczajeni do oceniania rezultatów naszych działań na podstawie włożonego w nie wysiłku. Brak wysiłku – brak potrzeby myślenia o rezultatach.

W 2009 r. Austria przyjęła ustawę, w której obywatele domyślnie zgadzali się na wykorzystanie ich organów do przeszczepów w przypadku śmierci. Można było odmówić, ale trzeba było napisać odpowiedni wniosek. Zrobiło to zaledwie 0,02% osób. W Niemczech system był odwrotny – aby zostać dawcą, trzeba było wyrazić swoje życzenie. Tak więc 88% obywateli nie zostało dawcami.

Jak marketerzy wykorzystują ten efekt?

„Upraszczają” życie użytkownika: automatycznie odnawiają subskrypcje, włączają dodatkowe usługi, domyślnie wybierają dostawę kurierem. I wielu użytkowników daje się na to nabrać. W końcu nic nie robić jest łatwiej niż odmówić, a milczenie – oznacza zgodę!

7. Dobro czy zło:

Myślenie „wszystko albo nic”, jak ruchać to tylko księżniczki, jak kraść to tylko miliony, znane również jako „myślenie czarno – białe”, to zniekształcenie poznawcze, które objawia się niezdolnością lub niechęcią do dostrzegania czegokolwiek poza skrajnościami.

Mówiąc prościej, patrzysz na rzeczy w sposób binarny – coś jest albo fantastyczne, albo okropne, postrzegasz siebie jako doskonałego lub kompletną porażkę.

Przyczyną takiego sposobu myślenia jest najczęściej lęk lub inne problemy ze zdrowiem psychicznym. Jeśli więc zdajesz sobie sprawę, że jesteś podatny na tego rodzaju myślenie i przeszkadza ci to w życiu, powinieneś udać się do specjalisty.

8. Jestem pępkiem świata, a świat kręci się tylko wokół mnie:

O personalizacji już pisałem wcześniej. Jest to najczęstsze zniekształcenie poznawcze, w którym ludzie biorą do siebie rzeczy, które nie mają z nimi nic wspólnego. Osoby z tym typem myślenia mają tendencję do przeceniania swojego znaczenia i brania wielu rzeczy do siebie. Nie zwrócisz takiej osobie uwagi, bo się od razu obraża. Musisz cackać się z nią jak z jajkiem.

9. Przerośnięte poczucie obowiązku:

Myślę, że prawie każdy z was ma znajomego, który nieustannie zobowiązuje się do czegoś przy okazji i bez okazji, i żyje z ciągłym poczuciem wygórowanego długu.

Tacy ludzie „są winni” wszystkim, wszystko. Przepraszają, że żyją. Taka ilość wszystkich „musi” udaremnia wszelkie próby poczucia lekkości i wolności w duszy, z powodu których osoba jest w ciągłym napięciu i strachu. W stosunku do otoczenia tacy ludzie są również nie mniej kategoryczni: często są zdenerwowani, obrażeni i źli na tych, którzy nie spełnili ich oczekiwań.

Jeśli rozpoznajesz siebie w tym, co przeczytałeś, warto zrozumieć ważną rzecz, aby powiedzieć sobie – nie musisz ratować wszystkich! Nie musisz być zbawcą świata.

– Ustal priorytety, w których stawiasz siebie na pierwszym miejscu.

– Ustal granice i naucz się mówić „nie”, aby zachować swoją autonomię i samostanowienie.

Naucz się szanować siebie i dbać o siebie. Masz prawo do odpoczynku i zaspokojenia własnych potrzeb, tak jak wszyscy inni.

10. Mam / masz przejebane:

Katastrofa jest nieunikniona. Wszyscy zginiemy! Osoba taka jest przyzwyczajona do postrzegania każdego małego kłopotu jako nieuchronnej katastrofy. Powiedzmy, student oblewa jeden egzamin i od razu wyobraża sobie, że w ogóle nie ukończy studiów. Jak nie ukończy studiów, to nie znajdzie pracy. A jak nie znajdzie pracy, to wyląduje na ulicy. Co więcej, z góry „wie”, że jest skazany na porażkę, ponieważ zawsze spodziewa się najgorszego.

Jeśli masz tendencję do wyolbrzymiania tego, co się dzieje lub nadchodzi w zły sposób, musisz skupić się na teraźniejszości. Zastąp „co by było gdyby?” racjonalną refleksją nad sytuacją.

Kiedy w twojej głowie pojawia się niechciana myśl „Co by było, gdybym nagle został zwolniony?”, spróbuj zastąpić niepokojącą hipotezę rzeczywistymi faktami.

Na przykład:

„W zeszłym tygodniu szef mnie pochwalił, co oznacza, że jestem ceniony jako specjalista. Firma ma wystarczającą liczbę klientów, kierownictwo nie zamierza redukować personelu. Moja pozycja jest bezpieczna.”

Polecam również „pracę ze strachem”. Jeśli się czymś martwisz, zadaj sobie pytania: „czym dokładnie się przejmuję”, „dlaczego”, „jak mogę tego uniknąć”, „jak mogę to naprawić” itd.

11. Bagatelizowanie:

Bagatelizowanie to rodzaj myślenia, w którym ludzie postrzegają przyjemne wydarzenia jako nieistotne lub nieciekawe. Na przykład, dana osoba otrzymała awans w pracy. Może ona myśleć:

„Tak, dostałem awans, ale tylko trochę i był on już dawno spóźniony – więc mimo wszystko, nie jestem doceniany w pracy”.

Osoba z takim nastawieniem nie potrafi cieszyć się sukcesem swoim lub innych i nie docenia jego znaczenia.

Aby uniknąć niedoceniania, ważne jest, aby nauczyć się doceniać swoje osiągnięcia i znajdować radość w małych rzeczach. Pomoże to utrzymać pozytywne nastawienie i wysoką samoocenę.

12. Telepatia – czytanie w myślach:

Niektórzy ludzie wierzą, że mają zdolności parapsychiczne i dlatego wiedzą, co myśli osoba, z którą rozmawiają. Chociaż domysły rzadko odpowiadają prawdzie.

-Co ona sobie o mnie pomyśli? Pewnie to, że jestem jakiś zjebany!

Dzieje się tak, ponieważ mamy tendencję do widzenia tego, co chcemy zobaczyć i zniekształcania rzeczywistości zgodnie z naszymi przekonaniami. Tacy ludzie łatwo padają ofiarą manipulatora. Ponieważ, po pierwsze, wierzą, że nie można ich oszukać, a po drugie, wierzą, że inni mogą mieć takie zdolności.

Zamiast przypisywać sobie zdolności telepatyczne, lepiej zwracać większą uwagę na sygnały niewerbalne i stan emocjonalny rozmówcy, co może pomóc lepiej zrozumieć jego myśli i uczucia.

13. Jackowidzenie :):):)

Klepiesz się w spocone czoło jak Jackowidz z Człuchowa i mówisz, że od tego momentu będzie już tylko gorzej. Osoby z tym zniekształceniem poznawczym próbują przewidzieć przyszłość, zwykle w czarnym świetle. Mogą twierdzić, że sprawy zakończą się źle, nie mając żadnych podstaw do takich stwierdzeń, ale tym samym nastawiając innych na negatywny wynik.

Dzieje się tak, gdy nasze oczekiwania wpływają na sposób, w jaki postrzegamy otaczający nas świat i interpretujemy nasze doświadczenia. Aby przezwyciężyć to zniekształcenie, warto ćwiczyć pozytywne myślenie i rozwijać wiarę w siebie i swoje umiejętności.

14. Uogólnienie:

„Facet to świnia”, „wszyscy faceci to dranie” :):):)

Już omówiłem na podstawie cyganów :):):) Tak wielu ludzi ma zwyczaj wyciągania wniosków na podstawie jednego lub dwóch przypadków. Przykładowo, jeśli ktoś nie przychodzi na spotkanie, to wcale nie oznacza, że nie jest w stanie wywiązać się z tego, co obiecał. Codziennie spotykamy się z przykładami niesprawiedliwych, a nawet obraźliwych uogólnień: „wszyscy sportowcy biorą sterydy, a kibole są głupi”, „wszyscy Polacy, to pijacy” :):):)

Takie zniekształcenie myślenia prowadzi do błędnych osądów i nieporozumień na temat innych ludzi.

Aby uniknąć tego zniekształcenia, ważne jest, aby pamiętać, że każda sytuacja jest wyjątkowa i nie można jej uogólniać na wszystkie inne przypadki. Życie jest zbyt złożone i różnorodne, by wyciągać pochopne i jednoznaczne wnioski.

15. Etykietowanie:

Jest to ostrzejsza forma generalizacji, kiedy osoba ocenia siebie i innych na podstawie pojedynczego przypadku. Na przykład, łatwiej jest oznaczyć osobę jako przegraną, niż uznać, że każdy ma prawo do popełniania błędów. Kiedy etykietujemy, ograniczamy naszą zdolność widzenia i postrzegania ludzi w ich pełnej złożoności i różnorodności.

Ponadto to zniekształcenie poznawcze jest często nadużywane przez manipulatorów poprzez przypisywanie cech swojej ofierze. Na przykład, poprzez etykietowanie, manipulator może wpłynąć na naszą opinię o innej osobie, a nawet o nas samych.

16. Nawyk obwiniana:

„Wszystkie moje problemy są winą ludzi wokół mnie”

Drugą stroną „personalizacji jest nawyk obwiniania innych zamiast brania odpowiedzialności za własne błędy. Nie zostałeś dobrym muzykiem?

To wina złych nauczycieli!

Nie zarabiasz dużo pieniędzy?

To dlatego, że jest zbyt duża konkurencja i to wina rządu!

W ten sposób człowiek uwalnia się od odpowiedzialności za swoje błędy lub zaniechania. A także próbuje zaszczepić kompleks winy tym, którzy go otaczają.

17. Warunkowanie emocjonalne:

Jeśli wydaję się sobie głupi, to taki jestem.

Zniekształcenia poznawcze związane z warunkowaniem emocjonalnym mogą mieć poważne konsekwencje dla naszego zdrowia psychicznego. Zniekształcenie to pozwala nam postrzegać rzeczywistość tak, jakby nasze emocje były obiektywnymi faktami. Na przykład, jeśli doświadczamy strachu, mamy tendencję do wierzenia, że istnieje realne zagrożenie, nawet jeśli w rzeczywistości nie ma żadnego realnego zagrożenia.

Manipulatorzy wiedzą, że znacznie łatwiej jest wpływać na takie niepewne osoby z licznymi lękami, co często wykorzystują, utrzymując ciągłe poczucie zagrożenia u swoich ofiar.

Mówcy motywacyjni chcąc wycyganić od osoby pieniądze, sprzedając mu swoje produkty – kursy, często wyszukują w danym człowieku jakiś wad i dają na nie receptę, pod postacią kursu :):):)

18. Iluzja własnej sprawiedliwości i nieomylności:

„Wokół są tylko idioci”.

Kiedy jesteśmy pewni, że mamy rację i lekceważymy punkt widzenia innych, może to prowadzić do konfliktów, nieporozumień i rozpadu więzi społecznych. Często nosiciele tego zniekształcenia poznawczego są nie tylko pewni, że mają rację, ale aktywnie narzucają swoje opinie innym i próbują nimi manipulować.

Jeśli manipulator może przekonująco udowodnić słuszność swojej opinii, nie będzie mu trudno złamać słabą opinię niepewnych siebie ludzi.

Aby temu zapobiec, zalecam nie polegać na subiektywnym postrzeganiu informacji od innej osoby, ale zawsze weryfikować je w obiektywnych i wiarygodnych źródłach.

19. Oczekiwanie nagrody:

„Przecież na to zasłużyłem”.

Niektórzy ludzie ulegają złudzeniu, że ich poświęcenie i oddanie zostaną docenione i nagrodzone przez siłę wyższą. Z tego powodu zaniedbują własne interesy i potrzeby. A kiedy nagroda już dawno minęła, ludzie czują złość i urazę za życie, którym się nie cieszą.

Ważne jest, aby zdać sobie sprawę, że nasze szczęście i satysfakcja nie powinny zależeć od czynników zewnętrznych, takich jak nagrody od sił wyższych.

Powinniśmy dążyć do samorozwoju i zwracać uwagę na własne zainteresowania i potrzeby, nie oczekując zewnętrznej nagrody. Ostatecznie nasze szczęście i zadowolenie z życia zależy od nas samych, naszej wewnętrznej motywacji i poczucia własnej wartości.

20. Iluzja zmiany:

„Wiem lepiej, tak będzie lepiej”.

Wiele osób jest przekonanych, że ludzie wokół nich muszą się zmienić, a wtedy wszyscy będą szczęśliwi. Zwykle są to egoiści i manipulatorzy, którzy zmuszają drugą osobę do zmiany dla własnej korzyści lub wygody. W ten sposób druga połowa zmusza swojego partnera do życia we własnym wygodnym stylu, a rodzice, wbrew życzeniom swoich dzieci, oddają je do tych środowisk, które są ich zdaniem lepsze.

Zmienianie osób wokół nas nie jest prawdziwym ani zdrowym podejściem do szczęścia. Zamiast tego możemy pracować nad naszymi postawami wobec siebie i innych oraz nauczyć się znajdować harmonię z innymi, szanując ich wolność do bycia sobą.

21. Iluzja kontroli:

„W ten sposób czuję się bezpieczniej”.

To zniekształcenie poznawcze polega na przekonaniu niektórych ludzi, że są w stanie kontrolować wszystko wokół siebie.

Powszechny przykład z życia codziennego:

Wiele osób boi się latać samolotem, preferując samochód, tłumacząc, że w samochodzie mają lepszą kontrolę nad sytuacją. Fakt, że statystycznie prawdopodobieństwo wypadku samochodowego jest wiele, wiele razy wyższe niż prawdopodobieństwo katastrofy lotniczej, nie zmienia ich zdania.

Ważne jest, aby zdać sobie sprawę, że są rzeczy, których nie możemy kontrolować i skupić się na tym, co naprawdę jest w naszej mocy. Pomoże to uniknąć konfliktów i niepotrzebnego stresu.

To zniekształcenie poznawcze jest doskonale wykorzystywane przez manipulatorów. W końcu asertywni ludzie są znacznie łatwiejsi do manipulowania, jeśli można nadać ich myślom korzystny kierunek we właściwym czasie. Jeśli jesteś asertywny, to wcale nie oznacza, że jesteś odporny na sprytną manipulację.

Sytuacja: Osoba asertywna jest pewna siebie i zazwyczaj podejmuje decyzje zgodnie z własnymi przekonaniami. Jednak w pewnym momencie ktoś z otoczenia chce skierować jej myśli w bardziej korzystny dla siebie sposób.

Manipulacja: Manipulator mógłby wykorzystać iluzję kontroli, sugerując, że zastosowanie się do jego propozycji lub sposobu myślenia daje osobie asertywnej większą kontrolę nad sytuacją. Na przykład, może stwierdzić:

-„Jeśli zgodzisz się z moją perspektywą, będziesz miał pełną kontrolę nad tym projektem. Będziesz decydować o kierunku, a wszyscy będą musieli się dostosować do Twoich pomysłów. Co Ty na to? Myślę, że jest to uczciwa propozycja!”

Efekt: Osoba asertywna, mając naturalne poczucie kontroli nad własnymi decyzjami, może być skłonna uwierzyć, że zaakceptowanie propozycji manipulatora pozwoli jej na jeszcze większą kontrolę. W wyniku tego przekonania, może ulec manipulacji i zgodzić się na coś, co w rzeczywistości nie jest w jej najlepszym interesie.

22. Błąd atrybucji:

„Ja, w przeciwieństwie do innych, robię to tylko w wyjątkowych przypadkach”

Szef w pracy zawsze dba o to, żebyś przychodził na czas, a w najlepszym wypadku z uśmiechem odnosi się do Twoich usprawiedliwień w przypadku spóźnienia nawet o 5 minut. Ale kiedy on sam przychodzi spóźniony, to zawsze z ważnych i bardzo dobrych obiektywnych powodów.

Czy to brzmi znajomo?

A może każdy ma znajomego, który przeklina kierowców łamiących przepisy ruchu drogowego, ale gdy sam je łamie, znajduje całą listę „szczególnych okoliczności” i „ważnych powodów”, aby to robić?

To wszystko są przykłady błędów atrybucji. Istoty ludzkie są tak skonstruowane, że zawsze mają tendencję do przypisywania niezbyt dobrego zachowania innych ich głupocie, nieodpowiedzialności lub złośliwości, a własnego podobnego zachowania okolicznościom zewnętrznym. Weź to pod uwagę i nie oczekuj, że inni ludzie zrozumieją swoje wykroczenia lub przyznają się do własnych błędów. Można na to liczyć tylko w kontaktach z bliskimi krewnymi lub dobrymi przyjaciółmi, a i to nie zawsze.

23. Efekt iluzorycznej prawdy

„Kłamstwo powtórzone tysiąc razy staje się prawdą”.

Niestety, teza wyrażona przez Goebbelsa sprawdza się w naszych czasach. A właściwie ojciec tej tezy był Alfred Korzybski od którego nazista się uczył. Alfred Korzybski (1879–1950) był polsko-amerykańskim myślicielem, inżynierem, a także założycielem dziedziny wiedzy znanej jako „ogólna semantyka”. Był znanym myślicielem i autorem, który eksplorował związki między językiem, myśleniem a doświadczeniem. Korzybski urodził się w Polsce, a po I wojnie światowej wyemigrował do Stanów Zjednoczonych. Jego prace związane z ogólną semantyką miały na celu zrozumienie, jak język wpływa na sposób, w jaki myślimy, jak reprezentujemy rzeczywistość i jak komunikujemy się z innymi.

Idea tego zniekształcenia można zawrzeć w następujących słowach:

„Im większe kłamstwo, tym chętniej się w nie wierzy”.

Jak pokazuje praktyka, wielu ludzi znajduje się pod wpływem iluzorycznej prawdy, w czym pomaga im telewizja, wiadomości, portale społecznościowe, itp. Na przykład, jeśli z ekranu telewizora słyszysz kompletne bzdury, to na początku jesteś zirytowany i odpychany przez to, ale po wielokrotnych powtórzeniach twój mózg najpierw podświadomie, ale zaczyna w to wierzyć.

To zniekształcenie poznawcze ma straszną moc i znacznie trudniej jest się przed nim uchronić, niż się wydaje na pierwszy rzut oka. Jedyną uniwersalną receptą jest ciągłe kultywowanie krytycznego myślenia i wyłączenie telewizji :):):)

24. Błąd ocalałych:

„Oto Einstein miał piątkę z fizyki, a Zuckerberg i Jobs rzucili studia i mimo to odnieśli sukces!”.

Jest to jedno z najważniejszych, najczęstszych i najbardziej niebezpiecznych zniekształceń poznawczych, oparte na całkowitym niezrozumieniu przyczyny i skutku.

Na przykład, istnieje powszechna legenda, że delfiny ratują tonących ludzi, wypychając ich na brzeg. Wiadomo to ze słów tonących ludzi. Jednak nigdy nie dowiemy się ile osób delfiny wypchnęły nie do brzegu, lecz w przeciwnym kierunku, ponieważ osoby te nigdy nie będą w stanie nam nic powiedzieć.

Inny przykład:

Prawie każdy z nas słyszał historię o dziadku, który palił paczkę dziennie od 14 roku życia i dożył starości bez problemów zdrowotnych. A ludzie wyciągają błędny wniosek, że papierosy nie są zbyt szkodliwe dla zdrowia, choć statystyki mówią coś zupełnie przeciwnego.

Firmy farmaceutyczne wykorzystują to, na przykład wmawiając ludziom, że jeśli zażyją jakieś tabletki, to szybciej się wyleczą / schudną / osiągną sukces. Jednak w odniesieniu do wielu popularnych leków z tej grupy nie jest to w żaden sposób potwierdzone naukowo.

Aby zwalczyć to zniekształcenie poznawcze, nie należy wyciągać globalnych wniosków na podstawie jednego lub kilku przykładów, ale policzyć, jaki procent całego zbioru przypadków dotyczą te przykłady.

25. Konfabulacja:

Awaria macierzy / matrixa

Czy kiedykolwiek zdarzyło ci się, że pamiętasz coś, ale nie jesteś pewien, czy było to prawdziwe, czy ci się to śniło? Jeśli tak, to doświadczasz konfabulacji, przynajmniej w łagodnej formie.

Konfabulacje to całkowicie lub częściowo fałszywe wspomnienia. Mogą być spowodowane poważną chorobą mózgu (taką jak choroba Alzheimera) lub po prostu zdolnością mózgu do konstruowania i wyjaśniania. Kiedy coś pamiętamy, nasz mózg rekonstruuje przeszłe wydarzenia, wypełniając luki nieistniejącymi szczegółami.

W słynnym eksperymencie psychologowie rozłożyli przed studentami identyczne pary skarpetek i poprosili ich o wybranie jednej z nich. Uczestnicy konsekwentnie wybierali przedmioty znajdujące się po prawej stronie pokoju. Ale kiedy zostali poproszeni o wyjaśnienie swojego wyboru, nie wspomnieli o lokalizacji przedmiotu, ale odnieśli się do lepszej tekstury tkaniny lub jaśniejszego koloru. Ludzie wykazywali konfabulację, wymyślając wyjaśnienia swoich wyborów „retrospektywnie”.

26. Efekt Dunninga – Krugera:

„Kłopot z naszym światem polega na tym, że głupi ludzie są zbyt pewni siebie, a mądrzy ludzie są pełni wątpliwości” B. Russell

6 stycznia 1995 r. C. Johnson i M. Wheeler obrabowali dwa banki w Pensylwanii, nie ukrywając swoich twarzy. Johnson został aresztowany kilka dni później, a Wheeler trzy miesiące później, po tym jak zostali zidentyfikowani dzięki kamerom CCTV. Widząc siebie na zdjęciach z kamer, Wheeler był zszokowany. Powiedział, że Johnson przekonał go, że jeśli nałoży sok z cytryny na twarz, stanie się niewidzialny dla kamer – podobnie jak niewidzialny atrament.

To właśnie ten incydent zainspirował badania Dunninga i Kruegera. Zasugerowali oni, że głupota Wheelera uniemożliwiła mu nie tylko kompetentne dokonanie przestępstwa, ale także uświadomienie sobie własnej głupoty.

Efekt Dunninga – Krugera występuje, gdy osoba, która ma niski poziom kompetencji w danym temacie, zaczyna myśleć, że jest ekspertem w tej dziedzinie, popełnia błędy, nie zdaje sobie z nich sprawy i przecenia swoje umiejętności. Tego efektu doświadczają również świeżo upieczeni kierowcy, którzy nie przejechali jeszcze nawet 100 kilometrów, odebrali prawko i już driftem wchodzą w zakręty, bo przecież tacy zajebiści są kierowcy. Ich pewność siebie, przewyższa ich realne umiejętności :):):)

Powyższy przykład wyraźnie pokazuje, że taka nadmierna pewność siebie może nie tylko wyglądać bardzo głupio z zewnątrz, ale może być naprawdę niebezpieczna. Na zakończenie pozwolę sobie przypomnieć bardzo trafną myśl Sokratesa, która w tym przypadku może posłużyć jako „antidotum”:

-„Wiem, że nic nie wiem” :):):)

27. Zaufanie do autorytetów:

Jednym z najciekawszych zniekształceń poznawczych jest tendencja do przywiązywania większej wagi do słów kogoś, kto jest dla nas autorytetem. Ktoś kto ma biały fartuch czy profesóra przed nazwiskiem :):):) W końcu wielu z nas słucha rad kogoś, ponieważ ta osoba została przedstawiona jako posiadająca jakiś wielki status lub pozycję.

Jest to coś, co wykorzystują na przykład wszystkie media. W końcu, jeśli zaczniesz oglądać wywiad z osobą, która jest przedstawiana jako ekspert w dowolnej dziedzinie, zaczniesz słuchać tego, co mówi ta osoba, nawet jeśli jest to kompletny nonsens. Z autorytetami się nie dyskutuje! Nie można nawet myśleć, że oni mogą się mylić, bo to zbrodnia! Oni mają zawsze rację i są nieprzekupni :):):)

28 Nieufność wobec nieznanych rzeczy:

Znajomi ludzie i rzeczy wzbudzają w nas większe zaufanie niż te nieznane. Dlatego człowiek za każdym razem, spotykając nową osobę, stara się znaleźć w jej zachowaniu coś podobnego do tego, co już spotkał u innych.

Nieufność do wszystkiego, co nowe, często opiera się na konserwatyzmie i podświadomym strachu. Ten strach z reguły pochodzi z dzieciństwa, kiedy kochający rodzice, chcąc chronić swoje dziecko, nieustannie mówią „nie rób tego” lub „uderzy”, „ugryzie” itp.

W dorosłym życiu strach przed czymkolwiek nowym powstrzymuje nas w pracy, podróżach, związkach itp. Z każdym wprowadzeniem czegoś nowego, twój mózg będzie zestresowany. Aby pokonać tę nieufność i strach, możesz spróbować samodzielnie przezwyciężyć swoje obawy, wyjaśnić sobie, że nowi ludzie, miasta, zajęcia i praca zmienią cię na lepsze, pokazując życie z innej perspektywy. I każdego dnia rób wszystko to, czego się boisz. Doświadczaj nowego!

29. Błąd gracza w kasynie:

„Tym razem na pewno się uda! Powinienem mieć więcej szczęścia, niż ostatnio”.

Aby wyjaśnić działanie tego zniekształcenia poznawczego, lepiej podać przykład:

wyobraź sobie, że rzucasz monetą. Najpierw wypada orzeł, a następnie reszka pięć razy z rzędu. Jaka jest szansa, że potem wypadnie orzeł?

Jeśli myślisz, że szansa na reszkę zmalała, bo wypadła już wiele razy, to masz przejebane :):):) – ( zniekształcenie poznawcze z mojej strony właśnie weszło :):):) ) Za każdym razem orzeł ma taką samą szansę jak ogony – 50:50. I nie ma żadnego znaczenia, że reszka wypadła 5 razy z rzędu. Dotyczy to również nie tylko hazardu, ale wszystkich innych aspektów życia.

Bądź obiektywny!

Nie spiesz się, aby postawić wszystko na jakieś wydarzenie tylko dlatego, że nie miało ono miejsca przez długi czas.

30. Nieodwracalne koszty:

To zniekształcenie poznawcze wyraża się w tym, że podejmując decyzję teraz, osoba waży wszystkie wysiłki i zasoby wydane w przeszłości, które są kosztami utopionymi. Coś jak Pyrrusowe zwycięstwo – zwycięstwo, ale jakim kosztem?

Na przykład, z tego powodu wielu osobom trudno jest zmienić pracę na lepszą, a także rozstać się z partnerem, z którym byli razem przez ostatnie lata, ale nie czuli się szczęśliwi przez długi czas.

Aby przezwyciężyć to w sobie, należy zdać sobie sprawę z jednej prostej rzeczy – wszystko się zmienia, a tym bardziej ludzie. Nie byłoby więc nic dziwnego, gdyby po jakimś czasie zmieniło się twoje podejście do pracy czy związków.

31. Iluzja przejrzystości:

„Oni wiedzą o mnie wszystko”.

Znasz to uczucie?

Zaczynasz kogoś okłamywać, bo czegoś się wstydzisz, i natychmiast zaczynasz czuć, że wszyscy dookoła wiedzą, że kłamiesz, widzą cię na wylot, a z każdym kolejnym słowem kłamstwa to uczucie tylko rośnie?

Jest to jeden z przejawów „iluzji przejrzystości”.

Innym przejawem jest to, że ludzie pod wpływem „iluzji przejrzystości” zakładają, że inni ludzie wiedzą, myślą i czują w ten sam sposób, a zatem wszystko jest jasne bez słów, a inni zareagują odpowiednio, nawet jeśli nikt nie wyraził jasno swoich myśli i uczuć.

Takie myślenie może prowadzić do nieporozumień i konfliktów. Dlatego ważne jest, aby pamiętać, że jeśli chcesz być zrozumiany, musisz jasno wyrażać swoje myśli, ponieważ innym ludziom może być dość trudno zrozumieć cię bez słów.

Często przełożeni w pracy, wydając polecenie, liczą na to, że sam się domyślisz – o co im chodzi. Mówią niedopowiedzeniami i półsłówkami, bo przecież kurwa to jest oczywiste, co chcą powiedzieć. Ich precyzja komunikatu jest tragiczna. Kobiety często również każą się czegoś domyślić:

-Kochanie – co Ci jest?

-DOMYŚL SIĘ!!!

32. Syndrom odrzucania pomysłów innych ludzi:

Prawdopodobnie zauważyłeś, że ludzie mają tendencję do odrzucania pomysłów lub rozwiązań innych ludzi tylko dlatego, że nie są ich własnymi.

Syndrom odrzucania cudzych projektów może poważnie ograniczyć potencjał pracy zespołowej i innowacji. Może tworzyć bariery dla dzielenia się pomysłami, wzajemnej współpracy i rozwoju, zarówno indywidualnego, jak i zespołowego. Ktoś myśli, że tylko on ma rację! Rodzic nie bierze pod uwagę zdania dziecka, ponieważ on jest dzieckiem. Tylko dlatego nie pochyla się nad jego perspektywą!

Aby przezwyciężyć to zniekształcenie poznawcze, ważne jest, aby rozwinąć otwartość na pomysły i perspektywy innych ludzi. Może to obejmować świadomość własnych uprzedzeń, słuchanie i szanowanie pomysłów innych oraz zachęcanie do współpracy i integracji.

33. Efekt kotwicy:

Jest to zniekształcenie poznawcze, w którym początkowe informacje, znane jako „kotwica”, silnie wpływają na nasze późniejsze osądy lub decyzje. Chodzi o to, że nasze postrzeganie informacji często zależy od kontekstu, w jakim są one prezentowane.

Na przykład, gdy kupujemy produkt, cena podana jako „zniżka od 100 zł” może stworzyć kotwicę w naszym umyśle. W rezultacie możemy uznać tę cenę za bardzo korzystną, mimo że jest ona nadal droższa niż podobne produkty na rynku.

Efekt kotwicy może być wykorzystywany w różnych dziedzinach, takich jak marketing, sprzedaż, a nawet w sporach sądowych.

Przykład kotwicy w sporach sądowych może wyglądać następująco:

Sytuacja w sporze sądowym: Podczas rozprawy sądowej, jedna ze stron (strona powodowa lub obronna) może skorzystać z efektu kotwicy, prezentując informacje w taki sposób, aby zainicjować pewne ramy myślowe u sędziego lub ławy przysięgłych.

Przykład: Podczas przedstawiania dowodów, strona powodowa może celowo podać pewne liczby czy fakty, które stworzą początkową kotwicę. Na przykład, jeśli chodzi o odszkodowanie za wypadek samochodowy, strona powodowa może zaczynać od wspominania o bardzo wysokich kosztach naprawy samochodu, której ofiara będzie musiała ponieść.

Efekt kotwicy: Sędzia lub ława przysięgłych, będąc pod wpływem początkowej kotwicy (wysokich kosztów naprawy), może być bardziej skłonny do akceptacji późniejszych argumentów strony powodowej dotyczących wysokości odszkodowania. Mimo że faktycznie koszty te mogą być zawyżone, efekt kotwicy wpłynął na sposób, w jaki są one postrzegane przez decydentów.

Efekt kotwicy w sprzedaży:

Efekt kotwicy to jeden z najczęstszych rodzajów manipulacji stosowanych w sprzedaży. W sklepach wyraża się on zwykle w udzielaniu rabatu od wcześniej bardzo zawyżonej ceny.

Tę samą technikę można wykorzystać, na przykład, sprzedając rzeczy na Allegro. Powiedzmy, że chcesz sprzedać swój stary telefon za 1000 zł. Jeśli od razu określisz taką cenę, to z dużym prawdopodobieństwem kupujący będą się targować, a Ty sprzedasz swoje towary taniej niż planowałeś. Podaj cenę początkową na poziomie 1200 zł, a możesz nawet zasugerować, że targowanie się jest możliwe. Wtedy prawdopodobnie będziesz w stanie sprzedać telefon za te same 1000 zł, a kupujący będzie bardzo zadowolony, że zgodził się na przyzwoitą zniżkę.

34. Syndrom odroczonego życia:

Jest to zniekształcenie poznawcze, które powoduje, że dana osoba wierzy, że nie żyje jeszcze prawdziwym życiem, a jedynie przygotowuje się do niego. Postrzega wydarzenia teraźniejszości jako szkic lub przygotowanie do przyszłości, która prawdopodobnie nigdy nie nadejdzie.

Ludzie często wierzą, że nie ma żadnych warunków lub coś uniemożliwia im prowadzenie „prawdziwego” życia w tej chwili. Na przykład marzą o pójściu do fajnej restauracji, ale czują, że nie ma ku temu dobrego powodu ani odpowiedniego stroju.

Syndrom ten dotyczy również uczuć i emocji. Czasami singlom wydaje się, że do związku muszą najpierw znaleźć „odpowiedniego” partnera, mieć pasję, podróże i zainteresowania. W rzeczywistości tak nie jest, a znalezienie partnera tylko przeszkadza. W końcu im bardziej jesteś zadowolony ze swojego życia, umiesz się samorealizować, tym bardziej przyciągasz i innych.

Tendencja do gromadzenia – również jeden z objawów syndromu odroczonego życia. Komplety wakacyjne, nowa pościel czy strojne sukienki mogą leżeć zakurzone przez dziesięciolecia w szafie i czekać na swoją godzinę, ale nigdy się jej nie doczekać. Często dotyczy to również bezsensownego gromadzenia pieniędzy albo jak mój kolega – ma butelkę alkoholu za kilkadziesiąt tysięcy złoty, której otwarcie czeka na specjalną okazję. I okazji, ani widu, ani słychu. Nawet po urodzeniu jego pierwszego dziecka :):):) Coś czuje, że nigdy się nie napije z nim tej whisky :):):)

Jak pozbyć się tego syndromu:

1. Zrób plan – listę tego, co odkładasz i dlaczego.

2. Zacznij działać. Pamiętaj, że ten wyjątkowy dzień nigdy nie nadejdzie, warunki zawsze będą złe i zawsze ktoś lub coś stanie Ci na drodze.

3. Nie odkładaj rzeczy na specjalną okazję. Wykorzystaj w pełni wszystko, co masz teraz!

35. Efekt kotwicy w związkach:

W tym przypadku kotwica to wydarzenie lub przedmiot, który jest z czymś związany. Na przykład, jeśli mąż wykonuje dziesięć razy więcej prac domowych, niż jego ojciec, może być z tego dumny. Jednak żona może postrzegać sytuację inaczej, jeśli ojciec męża w ogóle nie wykonuje żadnych prac domowych, a mąż uważa za wyczyn umycie podłogi i wytarcie kurzu :):):)

Kotwica jest również rozumiana jako określony bodziec (wyzwalacz), który wywołuje określoną reakcję emocjonalną. Może to być emocja radości, podniecenia, irytacji, smutku, rozpaczy w stosunku do czegoś – obrazu, ruchu, dźwięku, zapachu.

Nasza kotwica jest zawsze naszym początkowym wrażeniem, niezależnie od tego, czy jest to reakcja na cenę, zachowanie czy stosunek do kogoś lub czegoś.

Dlatego, aby uniknąć kotwic, należy wziąć pod uwagę wszystkie fakty. Staraj się zauważać wszystkie niuanse, oceniaj otoczenie i nie trzymaj się pierwszego wrażenia.

36. Prokrastynacja:

Często zostawiamy rzeczy do zrobienia w bliżej nieokreślonym czasie w przyszłości. Takie zachowanie jest sztuczką mającą na celu odłożenie rozpoczęcia pracy przy jednoczesnym sprawianiu wrażenia, że jesteśmy już zaangażowani w dany problem. To zniekształcenie poznawcze jest znane każdemu i nazywa się prokrastynacją.

Prokrastynacja jest również powszechnym sposobem radzenia sobie ze stresem. Przynosi ona jednak tylko chwilową ulgę, więc nie należy jej nadużywać.

Głównym sposobem walki z prokrastynacją jest jasne planowanie:

– obiecaj sobie nagrodę za wykonanie zadania
– podzielenie złożonego zadania na więcej niż kilka prostych.
– poranny trening umysłowy dla mózgu poprzez czytanie książek, myślenie o pomysłach, a nawet rozwiązywanie krzyżówek.

37. Efekt Restorffa:

Obiekt, który wyróżnia się z jednorodnej serii, jest zapamiętywany lepiej niż inne. Psychoterapeutka Hedwig von Restoroff przeprowadziła serię eksperymentów, w których badanym prezentowano rzędy sylab i liczb. Celem było sprawdzenie, czy zapamiętają, że w rzędzie znajduje się sylaba QXK.

Oto te rzędy:

-9 12 11 3 16 QXK 5 14 2 7

-TOZ DUQ HAL DRF QXK COS TXP XMS FTH HZL

W pierwszym rzędzie ta sylaba została zapamiętana. W drugim już nie.

Jest to efekt, którego wszyscy używamy w codziennym życiu. Na przykład pogrubiamy lub piszemy kursywą ważne słowa, które musimy zapamiętać.

Marketerzy również nadążają, starając się, aby ich produkt wyróżniał się na tle innych. Na przykład, gdy AppStore ma dziesiątki różnych ikon aplikacji na ekranie, jest to jednolity rząd. Jeśli wszyscy konkurenci wybierają pastelowe kolory dla ikony aplikacji, wybierz czarny. I na odwrót.

38. Efekt IKEA:

Dwie grupy ludzi otrzymały skrzynki z IKEA. Jednej grupie dano zmontowane skrzynki, a drugiej grupie dano niezmontowane skrzynki, a następnie poproszono o ich złożenie. Następnie zorganizowano aukcję, podczas której 92% osób z drugiej grupy było skłonnych zapłacić znacznie więcej za swoje skrzynki niż ci, którzy otrzymali je w stanie zmontowanym. Ludzie są skłonni zapłacić więcej za coś, na co ciężko pracowali.

Aby przywiązać użytkownika do aplikacji, daje mu się możliwość personalizacji lub prosi o udział w tworzeniu produktu. W ten sposób działają Spotify i Apple Music (tworzenie playlist).

39. Ból rozstania z pieniędzmi:

Ludziom zawsze trudno jest oddać pieniądze. Ale jest to szczególnie trudne w dwóch sytuacjach:

– Fizyczne rozstanie z gotówką;
– Płatność po użyciu produktu (rachunek w restauracji, płacenie za taksówkę na taksometrze).

Możliwe jest uspokojenie naszych mózgów i uczynienie procesu płatności bardziej „niewidocznym”, jeśli:

– prowizja i dostawa są wliczone w cenę, nie trzeba za nie dodatkowo płacić;
– płatność jest dokonywana przed użyciem produktu
– część ceny jest płacona bonem podarunkowym;
– płatność jest dokonywana w dogodnym czasie, a nie o ustalonej godzinie.

Przykład tego, czego nie należy robić: dla użytkownika nie jest jasne, ile musi zapłacić na koniec.

40. Efekt kontrastu:

Jest to pozorna zmiana właściwości jednego obiektu, gdy jest on porównywany z innym obiektem Pamiętasz to uczucie, gdy jako dziecko bawiłeś się w śnieżkach, pobiegłeś do domu, umyłeś ręce zimną wodą, a ona wydawała ci się ciepła?

To jeden z przykładów efektu kontrastu.

Efekt ten działa w postrzeganiu kolorów, w szacowaniu wagi przedmiotów i w psychologii. Na przykład, osoba wydaje się bardziej atrakcyjna, jeśli jest porównywana z mniej pięknymi ludźmi i odwrotnie. Albo przy wyborze samochodu, z jakiegoś powodu sprzedawca pokazuje najpierw bardzo drogi model. Ale potem samochód, którego cena jest nieco wyższa niż twój budżet, wydaje ci się doskonałą ofertą.

Niwelowanie efektu kontrastu można osiągnąć poprzez ocenę obiektu w oderwaniu od otoczenia i powiązanych z nim czynników.

kiedy ładna kobieta idzie do klubu z „brzydkim” przyjacielem, to ma to sens :):):) Jesteś postrzegany jako bardziej atrakcyjny :):):)

41. Spadek motywacji spowodowany nagrodami:

Kiedy jesteśmy nagradzani zbyt często, przestaje nas to motywować, ponieważ się przyzwyczailiśmy do nagrody i już tego nie doceniamy. Jeśli przez 100% czasu chodzi tylko o wygraną, świętowanie i dopaminę, przestajemy być na to wrażliwi.

Na przykład Jurek uczy się hiszpańskiego w Duolingo. Na początku była podekscytowany i zmotywowany nagrodami, które wysyłała jej aplikacja. Ale z czasem znudziło jej się to, ponieważ otrzymywała wiele pochwał za najmniejsze wysiłki. Musiała więc znaleźć inne sposoby na zmotywowanie się.

Musisz zachować równowagę i dawać użytkownikowi „osiągnięcia”, gdy jest to konieczne, aby utrzymać go w aplikacji. Na przykład Nike Training Club przyznaje nagrody za każdy pierwszy trening. Jest to ważne, aby wyrobić nawyk. Następnie liczba ta jest zmniejszana.

Wniosek jest prosty: jeśli jest zbyt wiele pochwał i nagród, tracą one swoją wartość. Dotyczy to wszystkich: dzieci, pracowników, żon, mężów itp

42. Narzucenie poglądów i trybu życia:

Kultura masowa narzuciła wszystkim zniekształcenie poznawcze, że człowiek nie powinien być sam, musi być cały czas w jakimś związku. Jednak większość współczesnych psychologów nie postrzega tego w ten sposób. Dobre relacje są świetne, ale nie są tak powszechne. A bycie w związku, który nie jest zbyt dobry, ale nie jest tym, co jest potrzebne do normalnego szczęśliwego życia.

Tak, człowiek jest istotą społeczną. Ale oprócz romantycznych partnerów mamy przyjaciół, krewnych, a nawet kolegów z pracy, którzy mogą zaspokoić nasze potrzeby w zakresie komunikacji.

Warto również zrozumieć, że jeśli nauczyłeś się znajdować dobro nawet w samotności i nie potrzebujesz kogoś innego przez cały czas, aby być szczęśliwym, nie ma w tym nic złego, a to czyni cię silniejszym.

43. Lubimy niegrzecznych chłopców :):):)

Oczekiwanie: będę przy nim jak kamienna ściana i go zmienię
Rzeczywistość: nie zwraca na ciebie uwagi, manipuluje, oszukuje, zdradza :):):)

Zostawmy biologiczne powody, które wpływają na wybór dziewcząt, chociaż często są one decydujące. Ale główny powód psychologiczny zwykle pochodzi z dzieciństwa. Jeśli ojciec dziewczynki brzydził się jej matką, córka będzie próbowała znaleźć podobny model relacji w dorosłym życiu. Nieświadomie będzie próbowała znaleźć podobną osobę. O wiele łatwiej będzie zbudować z nim niezdrową relację.

Czy mama toleruje i chroni swojego oprawcę?

Dziewczynka obserwuje i zaczyna myśleć, że jest to całkowicie normalne. Ponadto źli chłopcy są często świetnymi manipulatorami. I mogą być bardziej proaktywni niż inni. Nie jest im więc trudno rozkochać w sobie dziewczynę.

44. Niechęć do wyboru:

Zbyt duży wybór stawia człowieka w impasie. Im więcej alternatyw, tym więcej energii mózg poświęca na myślenie. Józek chce kupić sobie telefon. Wchodzi na stronę Samsunga i widzi tam 46 różnych modeli. Przeglądanie ich jest długie i trudne. Musi porównać wszystkie modele pod względem ceny i funkcji.

Uważa się, że maksymalna liczba, z której można wybierać, to 12. Jeśli produkt ma więcej opcji, trzeba pomyśleć, jak je ograniczyć.

Przyjaciel radzi Józkowi, aby nie męczył się i wziął iPhone’a. Wybór jest łatwiejszy – wystarczy zdecydować się na rozmiar ekranu i generację.

Steve Jobs doskonale zdawał sobie sprawę z tej osobliwości ludzkiego mózgu i próbował uchronić kupującego przed trudnościami związanymi z wyborem.

Moja osobista rada:

Daj maksymalnie trzy opcje do wyboru. Jedna z nich powinna być oczywiście nieodpowiednia, ale z pozostałych dwóch, które będą tak niepodobne, jak to tylko możliwe, osoba chętnie dokona wyboru

45. Zniekształcenie na korzyść własnej grupy / osób do nas podobnych:

Istotą zniekształceń poznawczych jest to, że w naszym myśleniu osoby z naszej grupy (społecznej, demograficznej, zawodowej) są bardziej godne zaufania. Dziewczyny w pracy bardziej ufają kobietom i kolegom ze swojego działu. A studenci bardziej ufają studentom takim jak oni sami. Chodzi tu o podobieństwo.

Jeśli na przykład produkt został stworzony przez kobietę dla innych kobiet – warto ten fakt wykorzystać w marketingu. Albo na przykład Stack Overflow podkreśla, że jest tworzony przez programistów dla programistów.

A jeśli chcesz się do kogoś zbliżyć lub zdobyć zaufanie, musisz znaleźć coś wspólnego z tą osobą, być z nią w tej samej „grupie” czy mieć podobne doświadczenia czy status społeczny. Chodzi tu o zrozumienie drugiego człowieka. Podobieństwa się przyciągają.

46. Efekt reflektora:

Jest to zniekształcenie poznawcze, w którym ludzie wierzą, że osoby wokół nich są nimi bardziej zainteresowane niż w rzeczywistości.

Efekt ten przejawia się w typowych frazach i postawach, takich jak:

– „Nie lubię chodzić na siłownię. Wszyscy się tam na mnie patrzą”.
– „Co ludzie sobie o mnie pomyślą?!”.
– „Szkoda, że wszyscy przyszli ubrani, a ja wróciłem w dżinsach”.
– „Moja koszula pogniotła się w drodze do pracy. „Co teraz pomyślą o mnie moi koledzy?”.

Pamiętaj, że jeśli słyszysz czyjąś rozmowę i myślisz, że mówi o Tobie, wcale nie musi tak być :):):) Masz zwidy :):):)

47. Efekt wabika:

Jest to zniekształcenie, w którym ludzie zmieniają preferencje między kilkoma opcjami, które znacznie różnią się ceną.

Efekt wabika działa, gdy produkt ma 3-4 opcje. Najdroższa opcja powinna kosztować nieco więcej. Wtedy użytkownik wybierze ją, aby uzyskać korzyści. I ostatecznie zapłaci więcej.

Przykładowo, często w kinie duży popcorn kosztuje nieco więcej niż średni, ale znacznie więcej niż mały. Okazuje się, że powinieneś wziąć duży, ponieważ jest nieco droższy od średniego pod względem ceny, ale dwa razy większy pod względem wielkości!

48. Udawana niewinność:

Ukryte upokorzenie w przebraniu żartu to sposób na dotarcie w głąb duszy przy jednoczesnym uniknięciu odpowiedzialności. Takie agresywne ciosy pod pozorem żartobliwej sprzeczki pozwalają manipulatorowi mówić najokropniejsze rzeczy, zachowując przy tym pozorną niewinność i spokój.

Ale jeśli takie zachowanie cię oburzy, natychmiast zostaniesz oskarżony o brak poczucia humoru:

„To tylko żart!”.

-Ja pierdole! To był tylko żart! Nie znasz się na żartach człowieku?

Wcale nie. Jest to sposób na sprawne użycie gaslightingu, abyś pomyślał, że tego rodzaju słowne znęcanie się jest tylko żartem.

A potem manipulator uspokoi się i niewinnie zapyta, czy wszystko w porządku, zapewniając, że ” łon nie chcioł, łon nie wiedzioł”. A na Twojej psychice pozostaje mała rysa, a potem pęknięcie.

Jak nie dać się złapać na przynętę takiego manipulatora? Zamiast odpowiadać bezpośrednio na jego „żarty”, powiedz coś w stylu: „To interesujące” – i zakończ rozmowę.

49. Zniekształcenia retrospektywne:

„Zniekształcenie retrospektywne” może odnosić się do pewnej formy błędnego rozumienia lub zniekształcenia przeszłych wydarzeń lub doświadczeń podczas retrospekcji, czyli analizy zdarzeń z przeszłości. To pojęcie może być stosowane w różnych kontekstach, takich jak psychologia, historia, czy ocena projektów.

W psychologii, zniekształcenie retrospektywne oznacza sytuację, w której ludzie przeinaczają swoje wspomnienia, co może prowadzić do fałszywych przekonań na temat przeszłości. To zjawisko może być wynikiem różnych czynników, takich jak wpływ emocji, bieżących doświadczeń czy presji społecznej.

W kontekście oceny projektów lub działań, zniekształcenie retrospektywne może dotyczyć subiektywnej oceny działań wstecz, gdzie po fakcie pewne aspekty mogą być postrzegane inaczej niż w trakcie ich realizacji. To może wpływać na umiejętność wyciągania wniosków z przeszłych doświadczeń i podejmowania lepszych decyzji w przyszłości. To wtedy twój mózg staje się swego rodzaju „edytorem” przepisującym historię. Co powiesz na stare dobre czasy, które wydają się idealne w porównaniu z teraźniejszością?

Albo o „idealnej” beztroskiej przeszłości, która nie była idealna, ale Twój mózg już wszystko zmienił

„Nie było czegoś takiego w naszych czasach!” – brzmi znajomo? Twój mózg gra w grę „Przepisz historię”.

Ale jak nie dać się nabrać na sztuczki własnego mózgu?

Staraj się przypominać sobie wydarzenia tak obiektywnie, jak to możliwe, uznając, że pamięć jest trudna. I zawsze bądź otwarty na fakt, że twoja perspektywa jest tylko jedną z wielu!

50. Regresja do ” średniej krajowej”:

To wtedy, gdy widzisz niezwykłe wydarzenie i myślisz:

„Wow, to jest nowa normalność!”.” Nowy porządek świata”. To jest to! Już nic nigdy nie będzie takie samo!

A potem…

voila, wszystko wraca do normy, a ty jesteś zaskoczony i zastanawiasz się – ale jak to?

Często można spotkać takie rzeczy w wydarzeniach sportowych np: przy grze reprezentacji Polski :):):)

Przejdźmy do szczegółów

Twój ulubiony sportowiec ustanawia rekord i oczekujesz tego samego na następnych zawodach. Ale zamiast tego osiąga przeciętne wyniki.

Albo jesteś tutaj, zainspirowany jednym dniem szczęścia, myśląc, że stałeś się mistrzem wszystkich zawodów, ale następny dzień przynosi rozczarowanie.

To nie porażka, to regresja do średniej!

Jak uniknąć wypaczonej percepcji?

Pamiętaj, że wyjątki są tylko wyjątkami, a nie regułami. Nie wyciągaj wniosków na podstawie JEDNEGO WYJĄTKU! Jedna jaskółka wiosny nie czyni.

51. Irracjonalna eskalacja:

Irracjonalna eskalacja odnosi się do sytuacji, w której decyzje lub działania eskalują poza zdrowy rozsądek lub racjonalne podejście. W takich przypadkach ludzie mogą kontynuować zwiększanie zaangażowania w sytuację, mimo że racjonalne rozważenia wskazywałyby na konieczność zmniejszenia napięcia lub zaprzestania działań. To wtedy, gdy inwestujesz coraz więcej w ewidentnie przegraną sprawę, po prostu dlatego, że „zainwestowano już zbyt wiele”.

Pieniądze, czas, emocje – to nie ma znaczenia! Twój mózg uparcie nie chce przyznać się do porażki, wpychając cię coraz głębiej w dołek. Widać to zniekształcenie poznawcze bardzo dobrze w relacjach damsko – męskich. Zainwestowałeś w kobietę swoją energię, swój czas, niekiedy swoje pieniądze i nie potrafisz jej sobie odpuścić. Nie możesz od niej odejść, pomimo iż racjonalnie powinieneś to zrobić i każdy Ci to mówi.

Przykłady irracjonalnej eskalacji mogą wystąpić w różnych dziedzinach życia, takich jak relacje międzyludzkie, konflikty, negocjacje, finanse czy zarządzanie projektem. Oto kilka przykładów:

Konflikty interpersonalne: Dwóch ludzi może wpaść w spiralę wzajemnej niechęci, gdzie każde z nich reaguje coraz bardziej agresywnie na działania drugiego, zamiast szukać konstruktywnego rozwiązania.
Negocjacje: W negocjacjach między dwiema stronami może wystąpić irracjonalna eskalacja, gdy każda strona zamiast szukać kompromisu, utrzymuje stanowisko, co prowadzi do patowej sytuacji.
Finanse: W inwestycjach może wystąpić irracjonalna eskalacja, gdy inwestorzy kontynuują zwiększanie zaangażowania w ryzykowny aktyw, mimo że racjonalne analizy sugerują, że jest to niebezpieczne.
Zarządzanie projektem: W sytuacji problemowej w projekcie irracjonalna eskalacja może polegać na tym, że zamiast rewidować i poprawiać błędy, zespoły lub liderzy projektu zacieśniają kontrolę, co może jeszcze bardziej utrudnić sytuację.

52. Efekt oczekiwań obserwatora:

Efekt oczekiwań obserwatora, znany również jako efekt Pygmaliona, odnosi się do sytuacji, w której oczekiwania lub przekonania jednej osoby wpływają na zachowanie lub wyniki innej osoby. Innymi słowy, jeżeli ktoś wierzy, że dana osoba osiągnie sukces, ta osoba może być skłonna lepiej sobie radzić, często z powodu subtelnych wpływów i zachowań obserwatora.

Nazwa „efekt Pygmaliona” pochodzi od mitologicznej postaci Pygmaliona, który zakochał się w rzeźbionej przez siebie figurze i dzięki swojemu głębokiemu przekonaniu, że ta figura jest żywa, sprawił, że stała się rzeczywiście żywą kobietą. Dzieje się tak, gdy twoje oczekiwania maskują się jako rzeczywistość i zaczynasz widzieć to, co chcesz zobaczyć.

Wyobraź sobie naukowca, który jest tak pewny wyniku swojego eksperymentu, że nieświadomie interpretuje dane tak, aby pasowały do jego hipotezy. Albo gdy jesteś pewien, że nowy współpracownik nie jest ci przychylny i w każdym jego działaniu szukasz potwierdzenia swojej antypatii.

Efekt oczekiwań obserwatora może mieć wpływ na różne obszary życia, w tym na edukację, pracę czy nawet wyniki sportowe. Kilka kluczowych elementów związanych z efektem oczekiwań obserwatora obejmuje:

Komunikacja niewerbalna: Obserwator może nieświadomie przekazywać swoje oczekiwania poprzez mowę ciała, mimikę twarzy czy ton głosu, co może wpłynąć na zachowanie obserwowanej osoby.
Interakcje i wsparcie: Osoba, której oczekuje się sukcesu, może otrzymywać więcej wsparcia, feedbacku i szans na rozwój. Z kolei osoba, której nie wierzy się w sukces, może odczuwać mniejsze wsparcie, co może wpływać na jej pewność siebie i osiągnięcia.
Autoprofetujące spełnienie: Efekt oczekiwań obserwatora jest przykładem autoprofetującego się spełnienia, gdzie przekonania jednej osoby wpływają na zachowanie drugiej, co z kolei potwierdza pierwotne przekonania.

Jak walczyć z tym zniekształceniem?

Pierwszym z nich jest świadomość. Rozpoznaj, że twoje oczekiwania mogą zniekształcać rzeczywistość. Drugim jest dążenie do obiektywizmu!

53. Konformizm:

Konformizm to pojęcie w psychologii społecznej, które odnosi się do tendencji jednostki do dostosowywania się do norm, wartości i oczekiwań społecznych. Jest to proces, w wyniku którego jednostka dostosowuje swoje postawy, przekonania i zachowania do norm obowiązujących w danej grupie czy społeczeństwie.

Wśród czynników wpływających na konformizm można wymienić:

Presję społeczną: Osoby często podlegają presji społecznej, aby dostosować się do norm grupy. To może obejmować wyraźne oczekiwania, normy kulturowe czy społeczne.
Strach przed odrzuceniem: Ludzie często boją się odrzucenia czy wykluczenia z grupy, co może skłonić ich do konformizmu, nawet jeśli nie zgadzają się z danymi normami.
Modelowanie zachowań innych: Obserwowanie, jak inni postępują w danej sytuacji, może wpływać na decyzje jednostki. Jeśli większość osób w danym kontekście się dostosowuje, to może to zachęcać inne osoby do tego samego.
Zmniejszenie niepewności: Dla wielu ludzi dostosowanie się do norm jest sposobem na zminimalizowanie niepewności w nieznanej sytuacji. Konformizm może dostarczyć poczucia bezpieczeństwa.

Konformizm, to sytuacja, w której podświadomie dostosowujesz swoje poglądy i zachowanie do grupy, ponieważ „tak się robi” lub „wszyscy tak robią”. Taka jest moda. Trzeba płynąć z prądem, podążać za tłumem. Podążasz za tłumem, nawet jeśli w głębi serca wątpisz czy to jest właściwe. Masz wątpliwości, ale mimo wszystko każdy tak robi, to i głupio zrobić inaczej. Milczysz, bo nie chcesz się wyróżniać. Konformizm to utrata indywidualności na rzecz grupy.

Jak z tym walczyć?

Rozpoznaj swoje prawdziwe przekonania, zasady i wartości. To one są Twoim kompasem w życiu, który wskaże Ci drogę, którą masz podążać. Bycie częścią grupy jest dobre, ale zachowanie swojej wyjątkowości i uczciwości wobec siebie jest jeszcze lepsze!

54. Antropomorfizm:

Antropomorfizm polega na przypisywaniu ludzkich cech, emocji i intencji nieożywionym przedmiotom, zwierzętom czy abstrakcyjnym pojęciom. Przykłady antropomorfizmu to np. przypisywanie emocji drzewom, przekonanie, że zwierzęta posiadają ludzkie myśli czy interpretowanie zjawisk przyrody jako wyrazu intencji.

„Dlaczego komputer jest na mnie zły?” lub „Los po prostu chce, żebym się dzisiaj spóźnił!”.

Wszyscy to robimy. Rozmawiamy z samochodami, komputerami, a nawet pogodą, jakby mogły nas zrozumieć i zmienić swoje zachowanie. Chociaż w tej kwestii bym polemizował, ponieważ wszystko jest energią, a energia to życie :):):)

Jak jest to wykorzystywane przeciwko nam?

Reklamodawcy i marketerzy personifikują produkty, abyśmy się z nimi utożsamiali lub ich pożądali. „Zmęczona bateria” wymaga wymiany, „głodny” samochód pragnie nowej stacji benzynowej

Nawet ruchy społeczne używają personifikacji, aby wywołać emocjonalny związek z ideami lub przedmiotami. Ruch Black Lives Matter jest tego idealnym przykładem.

Jak zmniejszyć tę tendencję do personifikacji?

Pamiętaj, że to tylko kolorowa gra twojej wyobraźni. Zastosuj logikę i naukowe podejście, aby wyjaśnić wydarzenia wokół ciebie.

55. Efekt dwuznaczności:

Efekt dwuznaczności, to zjawisko jest często związane z reakcjami obronnymi organizmu w obliczu niepewności. Gdy ludzie napotykają sytuacje, które są trudne do zinterpretowania lub niejasne, ich mózgi mogą reagować zwiększając poziom niepokoju czy lęku. Mechanizm ten wynika z ewolucyjnej potrzeby identyfikacji i zrozumienia otoczenia w celu przewidywania ewentualnych zagrożeń.

W sytuacjach niejasnych, kiedy informacje są niewystarczające lub niejednoznaczne, mózg może przełączać się w tryb ostrożności, przyjmując, że coś może być potencjalnie niebezpieczne. To zjawisko ma korzenie w ewolucji, gdzie zdolność do szybkiego rozpoznawania potencjalnych zagrożeń było kluczowe dla przetrwania.

Jest to reakcja automatyczna, często nieświadoma, i ma na celu mobilizację organizmu do szybkiej reakcji – albo ucieczki (stres walki lub ucieczki) albo przygotowania do obrony. Jednak równocześnie, gdy sytuacja staje się bardziej zrozumiała, mózg może dostosować swoje reakcje.

W dzisiejszym społeczeństwie, gdzie sytuacje niejasne niekoniecznie są związane z fizycznym zagrożeniem, ale mogą obejmować na przykład nieznane zadania czy nowe doświadczenia, zdolność kontrolowania reakcji na efekt dwuznaczności staje się ważna dla osiągnięcia zdrowego funkcjonowania psychicznego. Można to osiągnąć poprzez rozwijanie umiejętności radzenia sobie ze stresem, elastyczności poznawczej oraz podejścia opartego na pozytywnym myśleniu.

56. Fałszywe wnioski o kontroli:

Jest to sytuacja, w której myślisz, że twoje działania, myśli lub rytuały, mogą wpływać na wyniki, które są całkowicie lub częściowo losowe! Są to prywatne zabobony, w które wierzą ludzie.

„Jeśli będę trzymał żeton w ten sposób, wygram!”.

„Za każdym razem, gdy noszę tę koszulkę, moja drużyna wygrywa!”.

Mózg uwielbia myśl, że nie jest bezradny w obliczu chaosu, nawet jeśli to tylko iluzja. To zniekształcenie jest marzeniem marketerów i polityków. Indoktrynują cię, że jeśli kupisz ten produkt, zagłosujesz w ten sposób lub zaczniesz robić to, zyskasz kontrolę nad swoim zdrowiem, szczęściem lub przyszłością.

„Skorzystaj z naszych technik, a odniesiesz sukces!”

obiecują, grając na twoim pragnieniu trzymania kierownicy w swoim życiu. Tworzą iluzję wpływu, który w rzeczywistości jest bardzo niewielki lub żaden.

Jak uniknąć tego samooszukiwania się?

Rozróżnij, gdzie masz rzeczywisty wpływ, a gdzie próbujesz „zakląć” wynik i użyj krytycznego myślenia!

57. Kryptomnezja:

Coś ala – amnezja! Termin, który opisuje sytuację, w której ktoś uważa pewną ideę za własną, choć w rzeczywistości pochodzi ona z zewnętrznego źródła. Kryptomnezja występuje, gdy osoba myśli, że jej pomysł jest oryginalny, ale w istocie jest to informacja, którą wcześniej przeczytała, usłyszała lub z jakiegoś innego źródła poznała, ale zapomniała o tym. A to utkwiło w jej podświadomości.

Jest to zjawisko, które może występować w procesie myślowym, gdzie nasz umysł może przetwarzać informacje bez pełnej świadomości, że są one pochodzenia zewnętrznego. To podkreśla, jak mózg może kombinować różne elementy w nowe konfiguracje, czasem bez świadomości, że te elementy już istnieją w pamięci.

W praktyce kryptomnezja może być powszechna, zwłaszcza gdy ludzie konsumują dużo informacji z różnych źródeł. W takich sytuacjach pamięć może działać nieco nieprzewidywalnie, a ludzie mogą mylić się co do oryginalności swoich pomysłów.

Wyobraź sobie, że myślisz:

„Wow, jaki mam genialny pomysł!”.

W rzeczywistości jest to coś, co słyszałeś lub czytałeś wcześniej, ale zapomniałeś źródła. Na przykład, podczas dyskusji podajesz zapomnianą frazę z artykułu jako swoją dowcipną ripostę. Wygląda to tak, jakbyś to wymyślił, ale w rzeczywistości jest to kryptomnezja!

I nie ukrywam ja mam bardzo często kryptomnezję, ponieważ chłonę bardzo dużą ilość wiedzy i informacji z różnych źródeł.

Jak uniknąć przypadkowego plagiatowania własnego mózgu?

Kiedy przychodzi ci do głowy „genialny” pomysł, zadaj sobie pytanie: „Czy już to gdzieś słyszałem?”. Czerp inspirację zewsząd, ale pamiętaj, by przyznawać kredyt tam, gdzie jest on należny!

58. Myślenie magiczne

Myślenie magiczne to rodzaj myślenia charakteryzujący się przekonaniem o istnieniu niezwykłych związków przyczynowo – skutkowych lub mocy, które nie mają naukowego uzasadnienia. Jest to sposób myślenia, w którym jednostka przywiązuje znaczenie do zdarzeń lub działań, zakładając, że pomiędzy nimi istnieją niewytłumaczalne, nadprzyrodzone związki.

Jest to sytuacja, w której wierzysz, że twoje myśli, słowa lub działania mogą wpływać na otaczający cię świat, tak jakbyś miał magiczną różdżkę w kieszeni. Podnieś rękę, jeśli kiedykolwiek uderzyłeś w drzewo lub nadepnąłeś na pęknięcie w chodniku, aby nie wpaść w kłopoty!

Można tym zniekształceniem manipulować, twierdząc, że pewne działania lub przedmioty mogą wpływać na relacje osobiste, sukces, a nawet zdrowie. A jeśli dodatkowo zastosujesz presję poprzez autorytet:

„Słynny guru powiedział, że to działanie przynosi bogactwo i sukces”,

To już bajka :):):)

Przykłady myślenia magicznego mogą obejmować:

Sygnalizm magiczny: Wierzenie, że pewne symbole, gesty, czy działania mogą wpływać na rzeczywistość w sposób, który nie ma naukowego uzasadnienia. Na przykład, zakładanie, że noszenie określonego przedmiotu przyniesie szczęście.
Animizm: Nadawanie przedmiotom, zwierzętom lub zjawiskom naturalnym cech ludzkich, takich jak uczucia czy intencje. Na przykład, przekonanie, że dana rzeka jest zła, a inna jest dobra.
Myślenie sympatyczne: Wierzenie, że rzeczy lub osoby, które były kiedyś ze sobą w jakikolwiek sposób związane, nadal mają na siebie wpływ. Na przykład, przekonanie, że zniszczenie zdjęcia danej osoby przyniesie jej pech.
Przepowiednie i wróżby: Wierzenie w zdolność przewidywania przyszłości przez różne metody nieposiadające naukowego uzasadnienia, takie jak horoskopy czy wróżenie z kart tarota.

Myślenie magiczne może być powszechne w kulturach i społecznościach, zwłaszcza tam, gdzie nie ma dostępu do naukowej edukacji lub gdy ludzie szukają prostych wyjaśnień dla złożonych zjawisk. W kontekście rozwoju dzieci, myślenie magiczne jest często obserwowane w młodym wieku i stopniowo ustępuje, gdy rozwija się bardziej logiczne i naukowe podejście do świata.

59. „Po oznacza konsekwencję”

Słowo „po” w tym kontekście jest przyimkiem i niekonkretnie odnosi się do konsekwencji. Błąd ten polega na zakładaniu, że jeśli jedno wydarzenie następuje po drugim, to pierwsze wydarzenie jest przyczyną drugiego. Jest to rodzaj myślowego skrótu, który może prowadzić do błędnych wniosków o przyczynowości.

Dzieje się tak, gdy łączysz dwa wydarzenia tylko dlatego, że jedno następuje po drugim.

„Zjadłem ciastko i następnego dnia miałem dobry dzień. Więc ciastka przynoszą szczęście!”

Wystarczy wyobrazić sobie dwa następujące po sobie wydarzenia, tak jakby jedno było przyczyną drugiego.

Na przykład:

„Po tym, jak zacząłem jeść te cudowne orzechy, nagle schudłem 35 kilogramów naraz”

Ale aby się przed tym bronić, ważne jest zadawanie krytycznych pytań:

-„Czy istnieją wiarygodne dowody na poparcie tego związku?”.

60. Zrzucenie winy

To wtedy, gdy coś idzie nie tak, a twoim pierwszym instynktem jest znalezienie kozła ofiarnego i zrzucenie na niego winy za własne niepowodzenia czy błędy.

Oznacza to, że gdy coś idzie nie tak lub pojawiają się problemy, ludzie czasami próbują znaleźć jedną osobę, grupę lub czynnik, których można obwiniać za sytuację. Choć czasami może to być uzasadnione, to często prowadzi do uproszczenia sytuacji i błędnego identyfikowania prawdziwej przyczyny problemu.

Przykładem może być sytuacja w firmie, gdzie wystąpiły problemy w projekcie. Zamiast analizować złożone przyczyny, które mogą obejmować błędy w zarządzaniu, komunikacji, czy zasobach, ludzie mogą skoncentrować się na jednej osobie lub jednej grupie jako „kozie ofiarnej” i obarczać ich winą za wszystko.

„Dlaczego projekt się nie powiódł? Prawdopodobnie z powodu lenistwa moich kolegów!”.

To zniekształcenie powoduje, że ignorujesz inne czynniki, takie jak przypadek, okoliczności, a nawet siebie w tym, co się stało. Szukanie kozła ofiarnego może wynikać z różnych powodów, takich jak pragnienie szybkiego rozwiązania problemu, unikanie odpowiedzialności, czy potrzeba znalezienia prostego wytłumaczenia na szybko.

I to zniekształcenie może być wykorzystane przeciwko innym:

Odbywa się to poprzez szybkie przekierowanie uwagi przeciwnika na inną osobę lub okoliczność, aby uniknąć odpowiedzialności.

Na przykład:

„Ten projekt nie zawiódł z naszego powodu, to dlatego, że inni nie włożyli wystarczająco dużo wysiłku, to oczywiste!”.

61. Rozumowanie emocjonalne:

To sytuacja, w której podejmujesz decyzje w oparciu o swoje uczucia, a nie fakty. Rozumowanie emocjonalne odnosi się do procesu myślowego, w którym emocje odgrywają kluczową rolę w procesie decyzyjnym lub w tworzeniu wniosków. W przeciwieństwie do rozumowania czysto logicznego, gdzie decyzje są podejmowane na podstawie faktów i logicznych wniosków, rozumowanie emocjonalne obejmuje wpływ i uwzględnienie emocji.

Oto kilka cech i aspektów rozumowania emocjonalnego:

Decyzje oparte na emocjach: W procesie rozumowania emocjonalnego, emocje mogą odgrywać kluczową rolę w podejmowaniu decyzji. Osoba może opierać swoje wybory na tym, co sprawia jej przyjemność, co budzi strach, czy jakieś inne emocje.
Wpływ intuicji: Rozumowanie emocjonalne często związane jest z intuicją i szybkim podejmowaniem decyzji na podstawie natychmiastowego odczucia lub uczucia, zamiast głębszej analizy.
Rola emocji w przekonywaniu: W komunikacji, rozumowanie emocjonalne może obejmować używanie emocji w celu przekonania lub wpływania na innych. To może obejmować wywoływanie współczucia, strachu, radości itp.
Znaczenie doświadczeń emocjonalnych: Doświadczenia emocjonalne z przeszłości mogą wpływać na procesy rozumowania emocjonalnego. Osoby mogą opierać swoje decyzje na wcześniejszych emocjach, które z nimi związane są z konkretnymi sytuacjami.

To wtedy ludzie wybierają coś, ponieważ sprawiają, że czują się dobrze, a nie dlatego, że jest to logiczne lub ważne.

Co prawda nie stać mnie na drogi samochód, ale mimo wszystko go kupię bo dzięki niemu poczuję się pewny siebie, wartościowy i bogaty

Reklamy odwołujące się do uczuć mogą przekonać do zakupu. Hasła polityczne, które wywołują silne emocje, mogą skłonić do poparcia bez dokładnej analizy. Silna Polska, reklamy coca – coli odwołujące się do Świąt Bożego Narodzenia czy pieluch Papmepers do macierzyństwa.

62. Wypowiedzi ze słowem „powinien”:

Słowo „powinien” jest używane do wyrażania sugestii, zalecenia, obowiązku lub oczekiwania w stosunku do pewnej sytuacji lub zachowania. Dzieje się tak, gdy Twoje przekonania o tym, jak rzeczy powinny wyglądać, uniemożliwiają Ci zobaczenie, jakie są naprawdę.

„Zawsze powinienem odnosić sukcesy”, „Jeśli nie osiągnę sukcesu, czy jestem nieudacznikiem?”.

Nasz mózg tworzy sztywne zasady, które nie zawsze są prawdziwe. To zniekształcenie jest często wykorzystywane w komunikacji, aby narzucić ci czyjeś przekonania.

„Prawdziwy mężczyzna powinien zawsze…” – brzmi znajomo?

Bądź krytyczny wobec takich stwierdzeń!

63. Błąd potwierdzenia:

Błąd potwierdzenia (ang. confirmation bias) to tendencja do szukania, interpretowania i zapamiętywania informacji w taki sposób, aby potwierdzały one nasze istniejące przekonania. Innymi słowy, ludzie mają tendencję do uprzywilejowania informacji, które są zgodne z ich obecnymi poglądami i odrzucania tych, które są niezgodne.

Błąd potwierdzenia występuje, gdy ludzie wybierają wiadomości, które są zgodne z ich z góry przyjętymi wyobrażeniami czy są dla nich po prostu wygodne. Widzą to co chcą zobaczyć i słyszą to co chcą usłyszeć.

„Zawsze czytam tylko to źródło, ponieważ jest prawdziwe!”

Błąd potwierdzenia jest doskonałym narzędziem dla manipulatorów. Dostarczają oni informacji, które potwierdzają istniejące wcześniej przekonania, ignorując sprzeczne dane.

Błąd potwierdzenia może wpływać na różne aspekty życia, w tym na procesy podejmowania decyzji, analizę informacji, rozstrzyganie sporów i tworzenie ocen społecznych. Oto kilka przykładów, jak błąd potwierdzenia może się objawiać:

W filtracji informacji: Osoba może selektywnie szukać źródeł informacji, które potwierdzają jej istniejące przekonania, zaniedbując lub ignorując te, które je kwestionują.
W interpretacji faktów: Ludzie mają skłonność do interpretowania faktów w taki sposób, aby pasowały do ich istniejących przekonań, nawet jeśli dane te mogą być otwarte na różne interpretacje.
W poszukiwaniu potwierdzeń społecznych: Ludzie często otaczają się grupami lub środowiskami, w których panują podobne przekonania, co potęguje błąd potwierdzenia. Wspólna akceptacja tych samych przekonań wzmacnia wzajemnie pewność siebie.
W analizie dowodów: Osoby pod wpływem błędu potwierdzenia mogą przykładać większą wagę do dowodów potwierdzających ich punkt widzenia i zaniedbywać dowody przeczące.
W reakcji na krytykę: Osoby pod wpływem błędu potwierdzenia mogą reagować na krytykę obronnym tonem, ignorując lub dyskredytując argumenty kwestionujące ich przekonania.

Błąd potwierdzenia może wpływać na obiektywność i skuteczność procesów myślowych. Unikanie tego błędu wymaga świadomości istnienia tej tendencji oraz gotowości do krytycznej analizy różnorodnych źródeł informacji, nawet jeśli są one sprzeczne z własnymi przekonaniami.

„Wszyscy mówią, że to prawda, więc to musi być prawda.”

Pamiętaj jednak, że prawda często leży gdzieś pośrodku.

64. Przenoszenie swoich poglądów, uczuć i pragnień na innych:

Przenoszenie swoich poglądów, uczuć i pragnień na innych to zjawisko psychologiczne, które polega na projekcji własnych myśli, emocji i pragnień na innych ludzi. Oznacza to, że jednostka interpretuje zachowania innych w świetle swoich własnych doświadczeń i oczekiwań, co może prowadzić do błędnych wniosków o intencjach czy uczuciach innych osób.

To wtedy, gdy myślisz:

„Czuję się w ten sposób, więc oni też muszą się tak czuć!”

W relacjach damsko – męskich mężczyźni popełniają ten błąd, że zastanawiają się – co czuje kobieta do nich, biorąc pod uwagę ich własną perspektywę.

Przykłady przenoszenia poglądów i uczuć na innych obejmują:

Przenoszenie własnych motywacji: Osoba może interpretować działania innych, zakładając, że inni mają te same motywacje, co ona sama. Na przykład, jeśli ktoś działa w określony sposób, osoba przenosząca swoje poglądy mogłaby zakładać, że to dlatego, że mają te same intencje czy cele.
Przenoszenie własnych uczuć: Osoba może mylnie przypisywać innym te same emocje, które sama doświadcza w danej sytuacji. Na przykład, jeśli ktoś jest podekscytowany, może myśleć, że inni również są podekscytowani, mimo że mogą reagować na tę samą sytuację inaczej.
Przenoszenie własnych standardów: Osoba może oceniać innych ludzi przy użyciu swoich własnych standardów moralnych, społecznych czy etycznych. To może prowadzić do niezrozumienia i konfliktów, gdy inni mają odmienne wartości.
Przenoszenie własnych doświadczeń: Jeśli ktoś doświadczył określonych sytuacji czy trudności, może projekcja swoich doświadczeń na innych, zakładając, że ci również przeżywają to samo.

Przenosisz swoje motywy na działania innych:

„Zrobiłbym to z powodu pieniędzy, więc on zrobił to z tego samego powodu!”.

Ale można tym manipulować:

Wystarczy powiedzieć danej osobie, że „wszyscy czują to samo”, aby zmotywować ją do przyjęcia Twojego punktu widzenia lub działania.

Na przykład:

„Wszyscy w zespole są niezadowoleni z wynagrodzenia, dlaczego nie porozmawiamy z kierownictwem?”.

Bądź czujny:

Twoje przekonania i pragnienia są tylko twoje i nie muszą być zgodne z cudzymi.

65. Kaskada dostępnych informacji:

Kaskada dostępnych informacji to pojęcie odnoszące się do sytuacji, w której pierwotna informacja, nawet jeśli jest błędna, może wpływać na późniejsze etapy przetwarzania informacji, prowadząc do dalszych błędów czy nieprawdziwych przekonań. Ten efekt kaskady może wynikać z powtarzania błędnej informacji lub z tego, że kolejne źródła opierają się na pierwotnych, błędnych doniesieniach.

Przykłady kaskady dostępnych informacji obejmują:

Media społecznościowe: Gdy pewna informacja, nawet jeśli jest fałszywa, zaczyna się szerzyć w mediach społecznościowych, ludzie mogą zacząć ją powtarzać i udostępniać, co prowadzi do rozprzestrzeniania się dezinformacji.
Wiadomości: Jeśli źródło informacji medialnej przedstawia błędne doniesienia, inne media mogą je powtarzać, polegając na pierwotnych, błędnych raportach.
Rozmowy między ludźmi: Jeśli jedna osoba przekazuje błędne informacje drugiej, ta druga osoba może następnie przekazywać te informacje dalej, co prowadzi do kaskady błędnej wiedzy.
Badania naukowe: Jeśli jedno badanie naukowe zawiera błąd czy niedokładność, to kolejne badania, które się na nim opierają, mogą również zawierać te same błędy.

Twój mózg jest jak pułapka, która złapała ten pomysł i teraz jest wszędzie: w wiadomościach, mediach społecznościowych, rozmowach.

„Widziałem ten wypadek drogowy na każdym kanale, więc to na pewno prawda”.

66. Funkcjonalne zakotwiczenie:

W psychologii funkcjonalne zakotwiczenie odnosić się może do procesu, w którym określone reprezentacje umysłowe (na przykład emocje, wspomnienia) są „zakotwiczone” lub powiązane z określonymi bodźcami, sytuacjami czy kontekstami. Zakotwiczenie może wpływać na sposób, w jaki ludzie przetwarzają i interpretują informacje.

Dzieje się tak, gdy jesteś tak przyzwyczajony do używania czegoś w określony sposób, że nawet nie myślisz o innych możliwościach

Przykład?

Weź do ręki młotek! Tak kurwa zwykły młotek!

Do czego służy młotek?

Jaka jest Twoja pierwsza myśl?

Oczywiście, że do wbijania gwoździ. Prawdopodobnie zawsze używałeś go do ich wbijania. Ale co, jeśli bym Ci powiedział / zdradził tajemnicę, że może on również służyć jako obciążnik fitness lub środek samoobrony?

Takie zniekształcenie ogranicza kreatywne myślenie i rozwiązywanie problemów. Marketing często wykorzystuje to zniekształcenie:

„Potrzebujesz specjalnego i innowacyjnego uchwytu do krojenia cebuli”

Mimo że zwykły nóż mógłby wykonać to zadanie.

Często marketerzy i sprzedawcy stosują tą technikę zaczynając od słów:

-A co jeśli bym Ci powiedział, że…

-A co jeśli zdradziłbym Ci sekret, że…

67. Ignorowanie statystyk i zdarzeń losowych:

Nasze mózgi są predysponowane do dramatyzowania pewnych wydarzeń. Niezależnie od tego, czy wpadniesz w kłopoty, czy wygrasz na loterii, nagle twój mózg zaczyna wierzyć, że te wydarzenia zdarzają się znacznie częściej niż w rzeczywistości! Mózg nie chce przyznać, że losowość istnieje.

Prezenterzy wiadomości i politycy manipulują tym zniekształceniem, aby wzbudzić strach:

„Wskaźniki przestępczości wzrosły w zeszłym roku!”.

Ignorują statystyki, aby przyciągnąć twoją uwagę. Prawda jest taka, że ignorujesz duże liczby i skupiasz się na tych małych, które Cię interesują! I ludzie to robią!

Dlaczego?

Brak intuicji statystycznej: Nie wszyscy ludzie mają naturalną intuicję statystyczną, czyli zdolność do zrozumienia i interpretacji danych statystycznych. Dla wielu osób liczby i procenty mogą być abstrakcyjne, co utrudnia zrozumienie znaczenia statystyk.
Wpływ emocji i percepcji ryzyka: Czynniki emocjonalne i osobiste postrzeganie ryzyka mogą wpływać na to, jak ludzie interpretują statystyki. Mogą ignorować statystyki, które nie zgadzają się z ich emocjonalnymi przekonaniami lub podejściami do ryzyka.
Uproszczone wnioskowanie: Niektóre osoby stosują uproszczone myślenie, które obejmuje używanie heurystyk (skrótów myślowych) zamiast dokładnej analizy statystycznej. To prowadzi do przyjmowania błędnych wniosków.
Nadmierna pewność siebie: Nadmierna pewność siebie może sprawić, że ludzie nie biorą pod uwagę statystyk, zwłaszcza jeśli są przekonani, że ich własne doświadczenia lub przekonania są bardziej wiarygodne niż dane statystyczne.
Chęć kontrolowania: Ludzie mogą unikać myślenia o zdarzeniach losowych, ponieważ te wydają się nieprzewidywalne i niekontrolowalne. Ignorowanie losowości daje poczucie większej kontroli nad otaczającym światem.
Brak edukacji statystycznej: Wielu ludzi nie otrzymuje odpowiedniego szkolenia w dziedzinie statystyki i analizy danych. Brak wiedzy na temat podstawowych koncepcji statystycznych może prowadzić do ignorowania statystyk.

68. Egocentryczne zniekształcenie:

Egocentryczne zniekształcenie (ang. egocentric bias) to skłonność do interpretowania i oceniania sytuacji, wydarzeń czy informacji w sposób związany z własnym punktem widzenia, uczuciami czy doświadczeniem. To zniekształcenie może wpływać na percepcję świata i decyzje, prowadząc do subiektywnego spojrzenia na rzeczywistość.

Egocentryczne zniekształcenie może wpływać na komunikację interpersonalną, podejmowanie decyzji, rozumienie innych perspektyw oraz ogólnie na ocenę rzeczywistości. Świadomość tego zniekształcenia może pomóc jednostkom w podejmowaniu bardziej obiektywnych decyzji i lepszym zrozumieniu innych punktów widzenia.

„Jeśli ja myślę w ten sposób, to wszyscy inni myślą w ten sposób!”.

Twój mózg przekonuje Cię, że Twoje uczucia, przekonania i opinie są uniwersalne. To zniekształcenie może być wykorzystywane do kontrololi społeczeństwa bazując na poczuciu obowiązku / rozsądku:

Na przykład w reklamie:

„każda rozsądna osoba zgodzi się, że…”.

To sprawia, że podświadomie myślisz, że jeśli się nie zgadzasz, nie jesteś rozsądny. Lub w relacjach osobistych, ktoś może powiedzieć „cóż, kto by tego nie chciał?”, abyś poczuł, że jesteś poza normą, jeśli masz inne zdanie.

69. Efekt poziomu przetwarzania:

Jest to sytuacja, w której postrzeganie i zapamiętywanie informacji zależy od głębokości ich przetwarzania. Na przykład, jeśli właśnie przeczytałeś jakiś fakt, może on szybko zniknąć z twojej pamięci. Ale jeśli omówisz ten fakt, zastosujesz go w praktyce lub odniesiesz go do osobistego doświadczenia, pozostanie on w pamięci znacznie lepiej.

Ale niestety, to też jest manipulowane:

Reklamy często przedstawiają informacje w taki sposób, że nie trzeba się nad nimi głęboko zastanawiać.

-Ten produkt jest najlepszy na rynku!”

-Jesteśmy liderem w branży…

I akceptujesz to jako fakt bez zagłębiania się w szczegóły lub oferuje się proste odpowiedzi na złożone pytania, aby uniknąć krytycznej analizy . Nie pozwól, aby powierzchowne postrzeganie kierowało Twoimi decyzjami.

70. Iluzja grupowania:

Iluzja grupowania (ang. clustering illusion) to rodzaj błędu poznawczego, który polega na tendencji do dostrzegania wzorców, grup czy kategorii w zbiorze danych, nawet jeśli te wzorce są przypadkowe lub nie istnieją. Ludzie mają skłonność do widzenia grup tam, gdzie są one niewłaściwe lub nie mają realnego znaczenia, co może prowadzić do błędnych wniosków czy przekonań.

„Och, trzy osoby, które znam, urodziły się tego samego dnia, co za zbieg okoliczności!”.

Twój mózg uwielbia szukać porządku nawet w przypadkowym chaosie. Na przykład reklamy mogą pokazywać recenzje produktu 50 razy pod rząd, sprawiając wrażenie, że wszyscy są zadowoleni z tego produktu. Wiadomości mogą pokazywać pewne wydarzenia w sekwencji, sprawiając wrażenie trendu lub kryzysu. Często zapętlane są materiały jak np: na marszu niepodległości za czasów dymów z policją :):):)

Przykłady iluzji grupowania obejmują:

Zobaczenie obrazów w chmurach: Ludzie często widzą różne kształty, postacie czy obiekty w kształtach chmur. Chociaż chmury są przypadkowe, mózg ludzki ma tendencję do przypisywania im znaczeń i łączenia w grupy.
Zobaczenie twarzy w obiektach: Ludzie mają skłonność do widzenia twarzy w różnych obiektach, takich jak gniazda elektryczne, samochody czy nawet chleb. To zjawisko jest znane jako pareidolia.
Przekonanie o sekwencjach liczb: W przypadku ciągów liczb, ludzie mogą dostrzegać wzorce czy sekwencje, nawet jeśli są one całkowicie przypadkowe. To zjawisko występuje często w kontekście giełdowym czy losowań loterii.
Analiza danych na wykresie: W analizie danych, iluzja grupowania może wystąpić, gdy ludzie dostrzegają wzorce czy kategorie, które nie są obiektywne, ale wynikają z przypadkowej struktury danych.

Iluzja grupowania ma źródło w tym, że ludzki mózg jest naturalnie nastawiony na rozpoznawanie wzorców i szukanie znaczeń w otaczającym świecie. Jednakże, gdy te zdolności są przesadzone, mogą prowadzić do mylnych interpretacji rzeczywistości. Ważne jest, aby być świadomym tego zjawiska i stosować krytyczne myślenie w analizie danych czy interpretacji zdarzeń, aby uniknąć fałszywych wniosków.

71. Efekt odwróconej pewności siebie:

Jest to sytuacja, w której po tym, jak wydarzenia potoczą się w określony sposób, przekonujesz siebie samego, że zawsze wiedziałeś, że tak się stanie.

„Mówiłem ci, że tak będzie!” – brzmi znajomo?

To zniekształcenie sprawia, że myślisz, że przewidziałeś wynik, który w rzeczywistości był nieoczekiwany. Zniekształcenie to można wykorzystać do przekonania się o czyjejś ekspertyzie.

„Zawsze wiedzieliśmy, że rynek zmieni się w ten sposób” – deklarują eksperci po wydarzeniu.

Ma to na celu budowanie zaufania i wiarygodności, ale ważne jest, aby pamiętać, że prawdziwe przewidywanie nie jest czymś, co ogłasza się po fakcie.

72. Samolubna stronniczość

Samolubność stronnicza” to zjawisko, które opisuje skłonność ludzi do faworyzowania swojej własnej grupy (stronniczości) i równoczesnego faworyzowania siebie samego (samolubności). Oznacza to, że jednostki przywiązane są do swojej grupy czy siebie samej, a ta przywiązanie wpływa na sposób, w jaki oceniają i traktują innych ludzi, grupy czy sytuacje.

Jest to sytuacja, w której przeceniasz swój wkład w sukces grupy lub nie doceniasz go, gdy ponosisz porażkę. To zniekształcenie objawia się, gdy dana osoba wierzy, że to jej działania zdeterminowały wynik wydarzeń, ignorując wkład innych.

„Ten projekt odniósł sukces dzięki mnie”, „Wygraliśmy, bo dobrze grałem”.

Tym zniekształceniem można manipulować:

Wystarczy przekonać daną osobę, że sukces np. projektu w pracy jest W PEŁNI zależny od niej, aby zmotywować ją do cięższej pracy.

-Wszystko w Twoich rękach

-Wszystko zależy od Ciebie

73. Trend zwycięstwa:

Trendu zwycięstwa obejmuje skłonność do przypisywania sukcesu bądź popularności pewnym wyborom czy decyzjom ze względu na ich widoczne zwycięstwo bądź popularność. Jest to sytuacja, w której masz tendencję do wspierania strony, o której myślisz, że najprawdopodobniej wygra lub już wygrała.

Ten efekt może wpływać na decyzje i preferencje ludzi w różnych kontekstach, takich jak wybory polityczne, konkurencje sportowe czy nawet zakupy. Ludzie mogą skłaniać się do popierania rzeczy, które zdają się już odnosić sukces lub zdobywać popularność, ponieważ uważają, że mają one większe szanse na przynoszenie korzyści bądź są postrzegane jako bardziej atrakcyjne.

Efekt ten może prowadzić do błędów w myśleniu, ponieważ popularność nie zawsze oznacza, że coś jest najlepsze lub najbardziej korzystne. Jest to przykład zniekształcenia poznawczego, w którym decyzje są podejmowane na podstawie łatwo dostępnych informacji, takich jak widoczne zwycięstwo, a nie na podstawie rzeczywistej oceny jakości czy korzyści.

-„Wszyscy inwestują w te akcje, powinny być opłacalne”.

-„Ten kandydat jest popularny, więc powinienem na niego głosować”.

Efekt ten jest często wykorzystywany w reklamie, polityce i mediach.

„Dołącz do nas – zaszczyp się!

74. „Efekt Halo”:

Efekt halo to zjawisko psychologiczne, w którym ogólna ocena jednej cechy danej osoby lub przedmiotu wpływa na ogólną ocenę innych cech tego samego podmiotu. Innymi słowy, pozytywne lub negatywne wrażenie na temat jednej cechy może rozszerzać się na ogólną ocenę danej osoby lub przedmiotu, nawet jeśli pozostałe cechy nie zostały bezpośrednio ocenione. Efekt halo jest przykładem heurystyki (skrótu myślowego), który może prowadzić do uproszczonego myślenia i błędnych wniosków.

„Jest tak dobrze ubrany, że musi być też inteligentny i odnosić sukcesy!”.

Wystarczy tylko dobry ubiór i już można z kogoś zrobić człowieka sukcesu :):):) i bogacza :):):)

Przykłady efektu halo obejmują:

Wygląd zewnętrzny: Jeśli ktoś jest uważany za atrakcyjnego, może to wpływać na ogólną ocenę jego inteligencji, umiejętności czy charakteru, pomimo braku bezpośrednich dowodów na te cechy.
Sukces zawodowy: Osoba sukcesywna w jednej dziedzinie, na przykład w pracy, może być postrzegana jako ogólnie kompetentna w wielu obszarach życia.
Upodobania osobiste: Jeśli ktoś podziela podobne zainteresowania czy hobby z nami, może to wpływać na ogólną pozytywną ocenę tej osoby, nawet jeśli nie znamy innych aspektów jej życia.
Pierwsze wrażenie: Jeśli nasze pierwsze wrażenie na temat kogoś jest pozytywne, może to wpływać na ogólną ocenę tej osoby, pomimo późniejszych informacji wskazujących na pewne wady czy niepowodzenia.

Efekt halo może wpływać na decyzje rekrutacyjne, ocenę pracowników, wybory konsumenckie i wiele innych obszarów życia.

Efekt ten jest często wykorzystywany w reklamie

Atrakcyjni ludzie sprawiają, że produkt wydaje się bardziej pożądany. Manipulatorzy wykorzystują ten efekt, aby stworzyć pozytywne lub negatywne ogólne wrażenie, które może wpłynąć na decyzję lub opinię.

75. Stronniczość projekcji:

„Stronniczość projekcji to psychologiczne zjawisko, które polega na skłonności do zakładania, że inni ludzie podzielają nasze własne opinie, przekonania lub uczucia. Jest to rodzaj uproszczenia myślowego, w którym przypisujemy innym ludziom nasze własne wnioski lub emocje, nawet jeśli nie mamy na to bezpośrednich dowodów.

To zjawisko może występować w różnych kontekstach społecznych i interpersonalnych. Gdy doświadczamy stronniczości projekcji, nasza percepcja innych ludzi jest kształtowana przez nasze własne doświadczenia, przekonania i uczucia. Często dokonujemy założeń na temat tego, jakie mają poglądy czy uczucia, bazując na naszym własnym punkcie widzenia.

Przykładem może być założenie, że jeśli sami entuzjastycznie podchodzimy do pewnego tematu, to inni również muszą go pozytywnie oceniać. Możemy także zakładać, że inni ludzie mają takie same priorytety czy wartości jak my, pomimo różnic w ich doświadczeniach życiowych czy perspektywach. Podobnie jest z humorem. To co nas śmieszy, nie zawsze może śmieszyć inne osoby. Jesteś czymś oburzony i z automatu zakładasz, że osoby wokół ciebie również są oburzone. A przynajmniej powinny. Liczysz w takich momentach, że np: Cię oficjalnie poprą, wstawią się za Tobą.

Stronniczość projekcji może prowadzić do fałszywego przekonania, że nasze własne doświadczenia i perspektywy są powszechne lub uniwersalne. W konsekwencji, może to wpływać na nasze relacje interpersonalne, gdyż nasze oczekiwania wobec innych ludzi mogą być nierealistyczne, co z kolei może prowadzić do konfliktów czy nieporozumień.”

Stronniczość projekcyjna może być wykorzystywana do manipulowania komunikacją.

„wszyscy rozsądni ludzie się ze mną zgodzą”.

Ale sam uważaj na takie techniki, nie pozwól, aby założenia innych ludzi narzucały Ci myśli!

76. Punkt odniesienia i efekt straty:

Punkt Odniesienia: W psychologii społecznej, „punkt odniesienia” oznacza ustalony standard lub punkt, do którego porównujemy nasze doświadczenia, osiągnięcia lub posiadane rzeczy. Jest to rodzaj filtra, przez który oceniamy nasze otoczenie. Punkt odniesienia kształtuje nasze postrzeganie rzeczywistości i wpływa na to, jak oceniamy zarówno pozytywne, jak i negatywne aspekty naszego życia. W kontekście przykładu z otrzymaniem 100 zł, nasza początkowa radość wynika z porównania do stanu, w którym mieliśmy mniej.

Efekt Straty: „Efekt straty” to psychologiczne zjawisko, w którym utrata jest odczuwana silniej niż równowartościowy zysk. Ludzie mają tendencję do przywiązywania większej wagi do tego, co stracą, niż do tego, co zyskają. W przykładzie otrzymania 100 zł, utrata tych pieniędzy zostałaby odczuwana bardziej boleśnie niż sama radość z zysku. Mechanizm ten jest związany z ewolucyjnymi instynktami, gdzie unikanie strat było kluczowe dla przetrwania.

Przykłady w Kontekście Życiowym:

Finanse:
- Jeśli ktoś straci pracę, to odczuwa to bardziej intensywnie niż radość z zyskania nowego zatrudnienia.
Relacje:
- Zakończenie związku może być odczuwane jako większa strata niż radość z nowego, potencjalnie lepszego związku.

Wpływ na Decyzje: W życiu codziennym, te zjawiska mają wpływ na podejmowanie decyzji. Ludzie mogą być bardziej ostrożni w obawie przed utratą, niż gotowi do ryzyka dla potencjalnych zysków. W relacjach międzyludzkich, ludzie mogą przypisywać większą wagę zagrożeniom utratą niż korzyściami związane z zachowaniem status quo.

Rozumienie tych koncepcji pomaga lepiej zrozumieć ludzkie zachowania i decyzje, a także może posłużyć jako narzędzie do budowania zdrowszych relacji i bardziej racjonalnego podejmowania decyzji życiowych.

Wesprzyj Mnie:

Dałem do myślenia?

Jeśli tak, to możesz mnie wesprzeć “małą czarną”, bo lubię brunetki :):) klikając w poniższy link:

Postaw Mi Kawę

Wszystko idzie na rozwój tego bloga – serwer, domena, autoresponder oraz na moją motywację do pisania. Muszę przecież mieć dużo energii, żeby pisać obszerne blogi takie jak ten, a to oznacza, że mała czarna jest wskazana :):) A tak serio, to będzie mi bardzo miło, że ktoś mnie docenił zgodnie z prawem wzajemności :):)

Oceń Wpis:

Jeśli dałem do myślenia, to daj pięć gwiazdek, zostaw jakiś komentarz, a także podziel się nim z kilkoma Twoimi najbliższymi osobami. Jeśli coś Ci się nie podobało, to również daj konstruktywną krytykę. Chętnie podyskutuję i ewentualnie dowiem się czegoś nowego. Napisz jakie masz zdanie na ten temat w komentarzu.

Tagi

TYAB 23 stycznia 2024

4 572 51 minut czytania

Pokaż więcej

4 Komentarzy

SzyszkaMarcin pisze:

25 stycznia 2024 o 06:36

Artykuł dobry.💪👍
Mam ”ale” do tego, że mógł zostać podzielony na kilka osobnych tzn napisany w częściach. ✍️

P. S.
Mimo wszystko chwała Tobie za to, że nadal piszesz ponieważ parę blogów, które czytałem latami już zniknęła lub zawiesiła Pisanie. 😢
Teraz wszyscy tylko YouTube a i tam jak materiał jest zbyt długi to ludzie zniechęcają się do oglądania całości.🫣
Ehh… Kiedyś to było 😉😋

Odpowiedz
1. TYAB pisze:
  
  28 stycznia 2024 o 11:22
  
  No mógł być podzielony, ale to miała być książka w zamian za kawę :):):) Jednak postanowiłem to wrzucić na bloga :):):)
  
  Odpowiedz
Jan pisze:

29 czerwca 2024 o 04:19

Świetny wpis!
Dowiedziałem się przy okazji o kilku mechanizmach w moim otoczeniu, które uznawałem za 'normalne’, a tu proszę – okazały się być właśnie zniekształceniami poznawczymi.

Pytanie co do 3 punktów:

64. Przenoszenie swoich poglądów, uczuć i pragnień na innych

68. Egocentryczne zniekształcenie

75. Stronniczość projekcji

Nie są one tym samym? Nie rozumiem różnicy między nimi.

Odpowiedz
1. TYAB pisze:
  
  29 czerwca 2024 o 07:32
  
  Przenoszenie to przypisywanie innym swoich niechcianych myśli lub uczuć. Egocentryczne zniekształcenie to myślenie, że inni zwracają na ciebie więcej uwagi niż rzeczywiście to robią. Stronniczość projekcji to zakładanie, że inni myślą i czują tak jak ty. Wszystkie te zniekształcenia dotyczą tego, jak postrzegamy innych w oparciu o nasze własne myśli i uczucia, ale różnią się sposobem, w jaki to robimy.
  
  Odpowiedz